Çevre sorunlarının önlenmesinde uygulanabilir vergi politikaları

Abstract

Çevre, günümüzde en çok tartışılan konulardan biridir. Çevre, ekoloji ve çevre sorunları konularında bir fikir birliği olmamasına rağmen, bütün toplumlarda çevre ve çevresel sorunlara olan ilgi artmaktadır. Şüphesiz bu ilgi sebepsiz değildir. Hatta sorunların büyüklüğü karşısında bu ilginin yeterli olmadığı bile söylenebilir. Çevre kirliliği, aynı çevreyi birlikte paylaşan bütün canlılara olumsuz dışsallık yayan bir olgudur. Bu dışsallığın ya piyasa mekanizması içerisinde pazarlık yöntemi ile içselleştirilmesi ya da devletin yaptığı çeşitli düzenlemeler ve mali yükümlülükler yardımıyla kirliliği yayan ekonomik bireye bunu Ödettirip elde ettiği kaynağı bu olumsuzluğun bertaraf edilmesinde kullanması gerekir. Çevre kirliliğindeki bu olumsuz dışsallığı önlemenin diğer bir yolu da devletin zor kullanma tekeline dayanan yaptırım uygulamalarıdır. Zararlı atıkların çevreye zarar vermesini önlemek için devletin elinde iki araç vardır. Birincisi, atık ürünün atılma oranına sınırlama getirmek, ikincisi, atık ürün birimi başına bir vergi koymaktır. Vergi konulması durumunda herhangi bir firma üretim yaparken, bunu ürünlerinin fiyatlarına yansıtacak ve çevre kirlenmesinin maliyetini böylece içselleştirecektir. Türkiye çevre sorunlarıyla geç karşılaşan bir ülke olmasına rağmen, günümüzde sorunların boyutları giderek artmaktadır. Ancak Türkiye'nin sorunlar karşısında yeterince tedbir geliştirdiği yada çevre politikaları oluşturduğu söylenemez. Özellikle çevrenin negatif dışsallığı karşısında uygulanan en etkin ve yaygın politikalardan biri olan vergi politikaları ise oldukça yanlış ve amaç dışı kullanılmaktadır.

Environment and related subjects are among the most discussed hot issues. Although there is no unanimity on the subjects of environment, ecology and environmental problems, it is clear that there is a growing interest towards the environmental problems. There is no doubt about this interest. Evenmore, it is possible to say that this increasing interest is no more sufficient regarding the magnitude of problems. Environmental pollution is a concept which spreads negative externality over the all living beings sharing the same environment. This externality has to be offset by either internalisation with the bargaining in the market mechanisms or by various regulations and fiscal obligations put by the state over those who spreading the pollution. Another choice regarding the offset of externality are regulating activities of the state which has the monopoly of using force. There are two apperatures of the state on protecting the environment by dangerous disposals. First is putting a limit over the disposal rate, second is putting a tax on the unit of disposals. In case of taxing, any firm while producing will scatter this additional amount on the price, by means of which, it will internalise. Even though Turkey is a country that faces the environmental problems at a later stage, the aspects of problems are going on continously. However, it is not possible to say that Turkey has developed sufficient precautions or environmental policies related to the problems. Especially, taxing policies which are the most efficient and effective regarding the negative externality of environment are used in wrong ways or out of aim.