Sepetçi romanlarının'sosyo-kültürel yapıları üzerine sosyolojik bir araştırma: Söke örneği

Abstract

Romanlar geçmişten günümüze pek çok olumlu ya da olumsuz özellikleriyle gündeme gelmişlerdir. Tarih boyunca baskın gruplar tarafından ayrımcılık, ırkçılık, yerinden edilme, zorbalık ile karşı karşıya kalmalarına rağmen, hayatta kalmayı ve kendi kültürel özelliklerini korumayı başarmışlardır. Türkiye'de birden fazla Roman grubu yer almaktadır. Fakat her Roman grubu birbirinden farklı sosyo-kültürel özelliklere sahip olmaktadır, bu nedenle Romanlar hakkında genelleme yapmak yanlış sonuçlar doğurabilmektedir. Bu çalışma Söke'de yaşamakta olan ve geçimlerini 'sepet ve şemsiye' örerek sağlayan 'Sepetçi Romanlarının' sosyo-kültürel yapılarını kapsamaktadır. Bu çalışma tüm Romanların aynı çatı altında toplanıp değerlendirilmesinin net sonuçlar sağlayamayacağı, çünkü sosyo-kültürel yapılarının birbirinden farklılık arz ettiği ve geçmişten bugüne babadan kalma mesleki geleneklerini sürdüren Sepetçi Romanlarının sosyo-kültürel yapılarını anlamak amacıyla oluşturulmuştur. Çalışmada 22 Sepetçi Romanı ile derinlemesine görüşme ve katılımcı gözlem veri toplama teknikleri kullanılarak elde edilen veriler sağlanmış, nitel araştırma yönteminin etnoloji deseni ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak, Sepetçi Romanlarının mesleki gelenekleri ve dillerini kültürleme süreciyle gelecek kuşaklara aktardığı, hem Roman hem de Türk kültürü arasında kültürel çeşitliliğe sahip oldukları, Söke'de yaşayan yerli halktan farklı sosyo-kültürel yapıları olduğu ama dil ve ekonomik açıdan yerli halk ile uyum içinde olduğu için bir alt kültür olma özelliği gösterdiği, Türk kültürü ile kültürleşme süreci içinde olduğu ve bazı geleneklerini kaybederek kültürel değişmeler yaşadığı ortaya çıkmıştır.

The Romanies have come up with many positive or negative characteristics from the past to the present. Although they have faced discrimination, racism, displacement, bullying by dominant groups throughout history, they have managed to survive and maintain their own cultural characteristics. There are more than one groups of the Romanies in Turkey, but each group has different socio-cultural characteristics, so generalizing about the Romanies may lead to incorrect results. This study involves the socio-cultural structures of Basketmaker Romanies who live in Söke and make their living by weaving 'basket and umbrella'. This study was created to understand that the evaluation of the gathering all the Romanies under the same roof can not give clear results because of their socio cultural structures difference and the socio cultural structures of Basketmaker Romanies who continue their paternal professional traditions from past to present. In this study, in-depth interview and participant observation data collections techniques were used with the participation of 22 Basketmaker Romanies and data has been analyzed with ethnology method of qualitative research. As a result, it has emerged that Basketmaker Romanies pass on their professional traditions and languages to next generations through their culture, they have cultural diversity in both Roma and Turkish culture, they have different socio-cultural structures from the local people living in Söke, however They form a subculture because they are in harmony with the local people in terms of language and economic conditions, they are in the process of acculturation and they have experienced cultural changes owing to losing their some traditions.