İslami finansal araçların ve geleneksel finansal araçların riskten korunma açısından karşılaştırılması

Abstract

Geçmişi milattan önceki yıllara dayanan türev araçlar ilk başta riskten korunma amacıyla ortaya çıkmıştır. Malların arz ve talebinin fiyatlardaki dalgalanmayı tetiklemesinde bir önlem olarak düşünülmüştür. Fakat gerçekleştirilen işlemlerin spekülasyon ve manipülasyona açık olması, bir taraf kazanırken bir tarafın kaybetmesi ve kaldıraç etkisinden dolayı bu miktarların büyüklüğü, Amerika'da yaşanan mortgage balonu üzerindeki etkisi de düşünüldüğünde riskten ne kadar koruduğu şaibeli hale gelmiştir. Müslüman kesimin fonlarını geleneksel riskten korunma araçlarının çekememesi, türev araçların İslam hukuku kurallarının temel yasakları olan garar, faiz ve kumar ilkelerini çiğnemesi, geleneksel riskten korunma araçlarının bu ilkelerle kesinlikle bağdaşmaması İslami Finansın oluşumunda etkili olmuştur. İslami finansal sözleşmelerin şartlarının net ve açık olması ve bu finansman biçiminin ticaret odaklı çalışması kriz dönemlerinde gayrimüslim yatırımcılarında dikkatini çekmiştir. Bu amaçla en bilinen borsalarda İslami endeksler oluşturulmuştur. Bu gelişmeler sonucunda bu sözleşmelerinde riskten korunma amacıyla kullanılıp kullanılamayacağı, İslami finansal araçların türev araçlardan riskten koruma da daha etkili olup olmadığı ya da İslami finansın bu amaçla ürün gelişiminin incelenmesi sorunsalını ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada geleneksel finans sistemine ait olan türev araçların temel kavramları açıklanarak, işleyişleri ve birbirleriyle olan farkları, İslami finansal araçların temel ilkeleri, sözleşme türleri açıklanmaya çalışılmıştır. Son bölümde ise bu iki birbirinin alternatifi olan finansal sistemin benzer ve farklı yönleri, riskten koruma şekilleri ve riskleri anlatılmaya çalışılmıştır. Bu tezin temel sorunsalı olan riskten koruma yöntemi olarak türev araçların mı yoksa İslami sözleşmelerin mi daha etkili olduğu konusu literatür taramasıyla araştırılacaktır.

Derivative instruments, which date back to the years before Christ, first appeared for hedging purposes. It is considered to be a measure for the supply and demand of goods to trigger volatility in prices. However, due to the fact that the transactions performed are open to speculation and manipulation, one side wins and one side loses, and the leverage effect of these amounts, it is questionable how much it protects from the risk when considering the impact on the mortgage bubble in America. The failure of the Muslim sector to withdraw funds from traditional hedging instruments, the violation of the basic prohibitions of the Islamic law rules of garar, interest and gambling, and the fact that traditional hedging instruments do not fully comply with these principles were effective in the formation of Islamic Finance. The fact that the terms of the Islamic financial contracts are clear and clear and that this form of financing is trade-oriented has attracted the attention of non-Muslim investors during the crisis periods. For this purpose, Islamic indices have been established in the most known stock exchanges. As a result of these developments, whether these contracts can be used for hedging purposes, whether Islamic financial instruments are more effective than hedging derivative instruments or examining the product development of Islamic finance for this purpose has emerged. In this study, the basic concepts of the derivative instruments belonging to the traditional financial system are explained, their operation and differences with each other, the basic principles of Islamic financial instruments, the types of contracts are tried to be explained. In the last section, the similar and different aspects of these two alternatives, financial hedging methods and risks are tried to be explained. The main problematic of this thesis is whether derivative instruments or Islamic conventions are more effective as risk protection method will be investigated by literature review.