1960-1970 yılları arasında Türkiye'de resim sanatı ve müzik alanında sosyal realizm

Abstract

Bu araştırma, 1960- 1970 döneminde Türkiye'de kültürel ve sanatsal ortamda, özellikle resim ve müzik alanlarındaki sosyal realist yaklaşımların irdelendiği bir çalışmadır. Çalışmada sanat alanında sosyal realist eğilimlerin doğmasına neden olan, dünyada ve Türkiye'de gerçekleşen sosyo- politik, kültürel ve sanatsal yapı ele alınmıştır. Özellikle 1960 tarihinde yaşanan 27 Mayıs askeri müdahalesinin, ülkenin sosyo-politik yapısını etkilediği bilinmektedir. 1961 Anayasasının getirdiği özgürlükçü ve demokratik yapının olgunlaştırdığı siyasi ortamla birlikte öğrenci ve işçi hareketleri gibi toplumsal hareketlenmeler yaşanmıştır. Ayrıca 1950'li yıllarda başlayan ekonomik politikalarla sanayileşme, göç ve gecekondulaşma olgusu gibi toplumsal hareketler, kültür sanat alanında yansıma bulmuştur. Cumhuriyetin kuruluşunun ardından 1940'lı yıllara gelene dek sosyal realizmin temelini oluşturan yapı, 1950'lerde kesintiye uğrasa da 1960'lı yıllarda sözü geçen siyasal, sosyal ve kültürel ortamla birlikte yeniden canlanmıştır. Kırsal kesim insanlarının, yoksulların, işçi ve emekçilerin sıkıntılarından, göç ve göçün yarattığı toplumsal değişimlere dek oluşan sorunlar, resim ve müzik alanlarında da kendini göstermiştir. Resimde Yeni Dal Grubu, Neşet Günal, Nuri İyem, Aydın Ayan ve Cihat Burak gibi ressamların çalışmaları öne çıkarken öte yandan da müzik alanında Anadolu Pop / Rock ve Arabesk gibi müzik türleri ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada sözü edilen döneme ait ve konuya ilişkin makale, kitap ve bildirilerin yanı sıra 1960-1970'li yıllara ait süreli yayınlardaki ilgili yazılar incelenmiş ve yorumlanmıştır. Bu tez çalışması sanat alanında farklı disiplinler olan resim ve müziğin yaşanan toplumsal ve politik olaylardan nasıl etkilendiğini belirlenmesi bakımından önem taşımaktadır. Anahtar kelimeler: Sosyal Realizm, Müzik, Resim, 1960-1970'li yıllar

In this study, the attitudes about "Social Realism" especially on the art of painting and music were analysed between 1960 and 1970 in Turkey. At the study, socio-political, cultural and artistic structure of Turkey and Word which were the dynamics resulting social realistic tendency had been researched. İt is well known that the 27 May 1960 coup had effected socio-political status of our country. Social movements like worker and students actions were seen together with the political weather which was born after the 1961 Constitution. Additionally, economical politics starting at 1950's and resulting with social movements like industrialization, migration and squattering had an effect of reflection in the field of art and culture. The structure of social realism between the starting of Republic and 1940's, although been interrupted in 1950's, revived with 1960's political, cultural and social weather mentioned above. From difficulties of rural area's people, the poor and the workers to social transformation related with migration and its results had shown itself on the art of painting and music. The work of painters like Yenidal Grubu, Neşet Günal, Nuri İyem, Aydın Ayan and Cihat Burak outshined, also the types of music like Anatolian Pop/Rock and Arabesk were came out. In this study, the articles in periodicals, books and free papers of 1960's and 1970's related with this subject have been analysed and commented. The Doctoral Thesis is of value to determination of how effect the political and social status on the different disciplines like music and art of painting. Key words: Social Realism, Music, Art of Painting, 1960's, 1970's