Ali Şir Nevayi'nin Garaibü's-Sıgarı'nda insan

Abstract

Türk Edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Ali Şir Nevâyî büyük bir şair ve devlet adamıdır. Eserleriyle Türkçenin üstünlüğünü kanıtlayan Ali Şir Nevâyî?nin ilk divanı olan Garâ?ibü?s-Sıgar?da bulunan insan unsurları temelde âşık, sevgili ve rakipten oluşmaktadır. Bu çalışmada eserde yer alan insan unsurları maddeler halinde incelenmiş olup bu unsurların beyitlerde ne şekilde, nasıl ve hangi anlamlarda kullanıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca eserde kullanılan kelime ve mazmunların Anadolu sahasında yazılan divanlarla benzer ve farklı noktaları ele alınmıştır. Divan edebiyatının ortak mazmunlarını kullanmasının yanı sıra Anadolu sahasında yazılmış olan diğer divanlarla karşılaştırıldığında Ali Şir Nevâyî?nin divanında pek çok farklı söyleyiş dikkati çeker. Anahtar Kelimeler: Ali Şir Nevâyî, Garaibü?s-Sıgar, Divan Edebiyatı, Divan Tahlili, İnsan, Âşık, Ma?şuk, Rakip

Ali Şir Nevayi, who is one of the important figures in Turkish Literature, was a great poet and a statesman. He proves the dignity of Turkish in his works and the elements of human in his first divan Garâ?ibü?s-Sıgar consists of lover, beloved and rival. In this thesis, the elements of human are surveyed one by one and it is studied that how these elements are reflected to the couplets and also in which meanings they are shown in them. Moreover, it is examined that the differences and similarities of the words and metaphors, which are given in the work, with divans written in Anatolia are investigated. In addition to using common metaphors of divan literature, when it is compared with the divans which are written in Anatolian area, various utterances in Ali Şir Nevayi?s divan attract attention. Key Words: Ali Şir Nevayi, ?Gharaib al-Sighar?, Divan Literature, Analysis of divan, Human, Lover, Beloved, Rival