Birgi Türk dönemi eserlerinde süsleme

Abstract

Batı Anadolu bölgesinde bulunan Birgi, coğrafi konum itibariyle, antik çağlardan itibaren bölgede tercih edilen bir yerleşim yeri olmuştur. Özellikle Aydınoğulları Beyliği ve Osmanlılar döneminden kalan, tarihi ve sanatsal açıdan önemli eserlere sahiptir. XIV. yüzyıldan bu yana Türklerin egemen olduğu Birgi kentinde imar faaliyetleri de devam etmiştir. Ancak depremler, seller ve savaşlar sonrası harap olan birçok eserden çok azı ayakta kalabilmiştir. Birgi'de bulunan Türk dönemi yapıları ve bu yapılardaki süslemeler, antik çağdan itibaren çeşitli toplulukların, kültürlerin üslûpları halinde uzun bir zaman sürecinden geçmiştir. Dolayısıyla süslemelerde de çeşitlilik söz konusudur. Şöyle ki; ele aldığımız yapılardan Birgi Ulu Cami'de Anadolu Selçuklu döneminin karakteristik taş tezyinatı, çini ve ahşap süslemeleri görülürken, sivil mimaride Osmanlı döneminin ahşap işçiliği ve buna bağlı süsleme teknikleri görülmektedir. Tez konusunu oluşturan sekiz adet yapının ayakta olduğu tespit edilerek, benzer örneklerle karşılaştırılarak Birgi Türk Dönemi Eserlerindeki Süslemelerin tipolojisi oluşturulmuştur. Anahtar Kelimeler: Birgi, Türk Dönemi, Süsleme, Aydınoğulları

Thanks to its geographical position, Birgi located in Western Anatolia has been a favourite settlement since ancient ages. It holds historical and artistic significant works of art transmitted from especially Aydınoğulları Principality and Ottomans. In the city of Birgi that has been ruled by Turks since 14th century, construction movements have been proceeded. On the contrary, very few of them have been able to survive due to the earthquakes, floods and wars. Architectural works and ornamentations in Birgi belonging to Turks have hosted various communities and cultures for many years. Therefore, there has been diversity in ornaments. Namely, while Birgi Ulu Cami, one of the constructions that has been concerned, has the characteristics of Anatolian Seljuks in terms of patterns on stones, tile decoration and wooden ornaments, in civil architecture it has the feature of woodworking and the ornamentation of Ottomans. The typology of the ornamentation of architectural works in the period of Birgi Turks has been created by identifying that eight works of art has been survived and comparing to similar samples. Key Words: Birgi, Turkish Period, Ornamentation, Aydınoğulları