Hisse senedi getirilerini etkileyen faktörlerin zaman serisi ile analizi

Abstract

Bu çalışmada, arbitraj fiyatlama teorisi çerçevesinde, hisse senedi getirilerini etkileyen faktörler, zaman serisi yöntemlerinden VAR analizi aracılığıyla incelenmiştir. Çalışmada Ocak 2005?Aralık 2012 dönemi aylık İMKB100, brent, Amerikan doları ve altın fiyatlarındaki değişimden elde edilen getiri verileri kullanılmıştır. Çalışma sonucunda ele alınan değişkenlerde meydana gelen ani değişimlerin, bir başka deyişle şokların yönü ve bu şoklara bağlı olarak diğer değişkenler üzerinde ortaya çıkabilecek olası değişimlerin varlığına yönelik birtakım bulgulara ulaşılmıştır. Elde edilen etki tepki analizi bulgularına göre brent petrol fiyatları dolar fiyatlarında oluşan şoklardan negatif etkilenmekteyken, dolar fiyatları da aynı şekilde brent petrol fiyatı şoklarından negatif olarak 1,5 dönem etkilenmektedir. İMKB100 getirisi ise, dolar fiyatlarındaki şoklara negatif olarak %3 seviyesinde ve 2 dönem; petrol fiyatlarındaki şoklara ise pozitif yönde %1 seviyesinde ve 1,5 dönem boyunca devam eden bir tepki göstermektedir. Ayrıca brent ve ons fiyatlarının birbirlerine karşı %1 seviyesinde ve 1,5 dönem süren tepkiler verdikleri gözlenmiştir. Buna karşın İMKB100-ons fiyatları ile dolar-ons fiyatları arasında anlamlı bir etki-tepkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

In this study, within the framework of the arbitrage pricing theory, the variables that affecting the stock returns are examined through the VAR analysis which is one of the methods of the time series. For this purpose, January 2005?December 2012 monthly return data (obtained from the price changes) of ISE100, brent, U.S dollar, gold is used. With this study, sudden changes in the variables are observed, in other words, the shocks? directions and possible changes that may occur based on these shocks on other variables are examined and anticipated. According to the findings obtained from the impulse-response analysis results; brent oil prices are negatively affected by the shocks of U.S dollar prices, in a similar way, U.S dollar prices are negatively affected by the shocks of brent oil prices for the 1% level of significance during 1,5 period. As for ISE100; it is negatively affected by the shocks of U.S dollar prices for 3% level of significance during 2 periods and it is negatively affected by the shocks of brent oil prices for the 1% level of significance during 1,5 period. Also it is observed that brent oil prices and ounce prices are both affecting each other positively for 1% level of significance during 1,5 period. However, no significant impulse-response is observed between ISE100 and ounce prices.