Avrupa Birliği'nde yapısal fonların bölgesel kalkınmaya etkisi: İrlanda, İspanya ve Yunanistan örnekleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Bölgesel Kalkınma sürecinde Yapısal Fonların Avrupa Birliği içindeki yerini ve önemini ortaya koymak, seçilen ülke örneklerinde (İrlanda, İspanya ve Yunanistan) Yapısal Fonların getirdiği olanakları, fırsatları ve başarılan bölgesel kalkınma örneklerini analiz etmek ve Türkiye'nin potansiyel üyeliği perspektifinde Yapısal Fonların olası sonuçlan ve etkilerine ilişkin sonuçlara varmaktır. Çalışma hazırlanırken daha önce Yapısal Fonlar, Bölgesel Kalkınma ve Avrupa Birliği ölçeğinde yazılmış olan kaynaklar taranmış, Avrupa Birliği resmi kaynaklarından, Avrupa Birliği ile ilgili kuruluşların- Devlet Planlama Teşkilatı, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Dışişleri Bakanlığı, İktisadi Kalkınma Vakfı gibi- yayımlarından yararlanılmış, ilgili makale, kitap, dergi ve gazetelerin incelenmesi sonucunda elde edilen veriler bir araya getirilmiştir. Çalışmada, Avrupa Birliği Bölgesel Politikasının ana unsuru olan Yapısal Fonların amaçları, hukuki çerçevesi ve mali araçları ile Yapısal Fonların Avrupa Birliğindeki bölgeler arasında var olan ekonomik ve sosyal dengesizliklerin giderilmesinde ya da azaltılmasında ve dolayısıyla Avrupa Birliği' nin amaçladığı ekonomik, sosyal ve siyasal bütünleşmenin sağlanmasında ne kadar önemli olduğu vurgulanmaktadır. Bu tezde ortaya konmaya çalışılan temel argüman, Topluluğa üye olmadan önce Türkiye ile hemen hemen aynı kalkınma düzeyine sahip olan İrlanda, İspanya ve Yunanistan'ın Avrupa Bölgesel Kalkınma programına dahil olarak ve bu programın başta Yapısal Fonlar olmak üzere mali araçlarından faydalanarak gelişme düzeylerinin arttığı sonucu dikkate alındığında, Türkiye'nin de, Birlik üyesi olması durumunda, Avrupa Birliği Bölgesel Kalkınma Politikası Yapısal Fonları ve mali araçlarından yararlanarak bu ülkeler gibi gelişme ve kalkınma düzeyinin artacağıdır.

The objectives of this study are to assess the significance of Structural Funds in the context of the European Union Regional Policy, to analyse opportunities provided by structural funds and success stories in member states with special reference to Ireland, Spain and Greece, and to get insights into what the European Union Regional Policy imply for the Turkish potential membership to the Union. Research materials were collected from relevant resources on the European Union Regional Policy, Structural Funds, official documents and publications of the European Union and resources of other institutions such as State Planning Organization, General Secretariat of European Union, Foreign Ministry and Economic Development Foundation. The research findings show that the Structural Funds as the instruments of the European Union Regional Policy play a very effective role in reducing regional disparities in member states and thus in contributing to the success of economic and social integration throughout the Union. Experiences of the selected countries indicate that the Structural Funds provided great opportunities to these countries to reduce regional disparities and to improve national economic and social indicators. It is also assessed that the potential membership of Turkey would provide significant financial resources to the country in reducing regional disparities in particular and in raising economic and social conditions in general.