1980 sonrası istikrar programları ve sektörel etkileri

Abstract

Bütün ülkeler, özellikle gelişmekte olan ülkeler temel bir sorunu çözme çabasındadır: Tasarruf-Yatırım dengesi. Gelişmekte olan ülkeler, tasarruf-yatırım dengesini kendi kaynaklarından, hükümet tarafı olarak düşünüldüğünde ise özellikle vergilerden karşılayamaymca, özel kesim ve kamu kesimi dış ve iç borçlanmaya gitmektedir. Bu durum, eğer elde edilen bu ilave kaynaklar verimli ve kısa dönemde kendini amorti eden yerlere harcanmadığı zaman, belirli bir dönem sonra yükselen iç ve dış faiz oranı, hükümetin artan borç servisi, birbirini takip eden değerlenmiş yerli para- devalüasyon döngüsü sonuç olarak hepsinin bir bileşeni ve sonucu olarak enflasyon ve istikrarsızlık ortaya çıkmaktadır. Çalışmada Türkiye'nin bu çerçevede yaşadığı tecrübeler özellikle 1980 yılından sonra IMF ile imzalanan stand-by anlaşmalarına bağlı olarak incelenmiştir. Öncelikle kavramsal olarak istikrar ve daha sonra çeşitli teoriler açısından istikrar politikaları ve istikrar programları, çeşitli ülke deneyimleri ve nihayet Türkiye'nin yaşadığı tecrübeler incelenmiştir. Son olarak 1986-2002 yılları arasındaki üç aylık veriler yardımı ile ekonometrik bir çalışma ile yaşanan krizlerin etkilediği değişkenler kullanılarak tarım, sanayi ve hizmetler sektörü üzerindeki etkiler incelenmiştir.

All countires, especially developing countries have tried to solve a fundemental problem. In developing countires, private and public sectors have leaned toward internal and foreign debt, while they they are not able to provide saving/investment equilibrium by using their own resources, and as thought for public sector by using taxes. Such a stiuation may cause inflation and instability in economy as component or result of increasing foreign and internal interest rates, accretion in goverment debt service and interdependent c yclic movement of overvalued domestic currency and develuation, if the additional resources from internal and foreign debt have not been expended upon efficient and self-redeeming items. In this dissertation the experiences Turkey lived has been investigated due to stand-by agreements signed with IMF after 1980. Primarily, stability, stability policies pertaining to upcoming many latter teories and stability programs have been quesitoned in the light of other countries ' experiences and Turkish Economy's history. Finally with three months datas of agriculture, industry and services sectors between 1986- 2002, an econometric analysis has been studied to unveil the effects of economic crisis over these sectors.