Vergi mükelleflerinin vergi karşısındaki davranışları üzerine ampirik bir inceleme : Denizli örneği

Abstract

Devletleri en büyük gelir kalemini vergiler oluşturmaktadır. Vergilerin, zamanında ve doğru biçimde toplanmasını sağlamanın en temel faktörlerinden biri ise, vergi borçlusu konumundaki mükellefin, vergi alacaklısı konumundaki devlet tarafından uygulamaya konulan vergi politikalarından nasıl etkilendiğinin bilinmesidir. Çalışmamızın amacı, vergi mükelleflerinin vergi konusundaki tepkilerini ortaya koymaktır.. Kamu gelirleri içinde en büyük paya sahip olan vergi konusunda farklı tanımlar yapılmıştır. Teorik gelişmelerle birlikte değişen ve gelişen algılamasını, tarihsel süreç içinde incelediğimizde, mükellef davranışlarını etkileyen etkenlerin en başında vergi yükünün olduğu açıkça görülmektedir. Bu bağlamda, çalışmamızda mükellef psikolojisinin başlangıç noktasını oluşturan vergi yükü kavramı ve buna bağlı olarak oluşan mükellef psikolojisinin genel olarak önemi ortaya konulmuştur. Vergi yükü dışında mükellef psikolojisini etkileyen bireysel ve çevresel faktörler de vardır. Mükelleflerin bu etkenlerin yönü ve gücüne bağlı olarak ortaya çıkardıkları davranış biçimleri de bulunmaktadır. Çalışmamızda, mükelleflerin vergi karşısındaki davranışlarım değerlendirebilmek amacıyla, Denizli il merkezinde 1200 mükellef üzerinde yapılan anket çalışmasının bulguları, teorik bağlantılar sağlanarak ortaya konulmuş ve farklı mükellef grupları için farklı algılama biçimleri değerlendirilmiştir. Teorik olarak verilen önlem ve uygulamalar, anket verileri ile ortaya çıkan sonuçlarla birleştirilmiş ve Denizli ilinden yola çıkarak genele doğru giden politika önerileri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Without ignoring any of economic system, the biggest revenue item of the governments is the taxes. One of the main factor of collecting the taxes correctly and on time depends on being known by the government who is the collector of the taxes that how the taxpayer who is the debtor of the tax is being influenced by the government's tax policies. It is aimed to bring up the reactions of the taxpayers against to tax within this study. The tax which is the biggest part of the Public revenue has been described differently in the past. When we have investigated the definition of the tax within the historical period as following it with the theoretic development of the definition, it has been seemed that the most important factor influencing the behavior of the taxpayers is the tax burden. In this respect, we put forward the importance of the tax burden which is the starting point of taxpayer's psychology and general psychology of the taxpayer. Besides to this, there are individual and environmental factors influencing the psychology of the taxpayer and different behaviors as depending on the direction and power of the factor. In this study, we have made a questionnaire in the city centre of Denizli in between 1200 taxpayers in order to evaluate the behavior of them. It has been evaluated according to the findings from the questionnaire as comparing its relation with theory. At the end, we prepared the proposal for the tax policies as combining and comparing the findings of the questionnaire and theory.