Overyan yaşlanma sürecinde over dokusundan elde edilen stromal kök hücrelerin ovaryum dokusuna terapötik etkisi

Abstract

Doğal overyan yaşlanma (DOY), ovaryumun korteksinde yer alan primordiyal folikül rezervinin, yaşa bağımlı olarak kademeli bir şekilde tükenmesi ve oosit kalitesinin azalması durumudur. Mezenkimal kök hücreler, kendini yenileyebilen ve birçok dokuya farklılaşabilen multipotent karakterli heterojen hücre topluluğudur. Rejeneratif tıpta oldukça önemli bir yere sahip olan kök hücre tedavileri, son dönemlerde doğal overyan yaşlanma tedavisinde de kullanılan bir yöntem haline gelmiştir. Doğal overyan yaşlanmasını tedavi etmek için çeşitli kaynaklardan izole edilen mezenkimal kök hücreler (MKH) kullanılmıştır. Ancak, ovaryum dokusunun kendi mikroçevresine ait kök hücreler kullanılarak bu hücrelerin doğal overyan yaşlanma üzerindeki etkilerini gösteren araştırma sayısı kısıtlıdır. Bu çalışmadaki amacımız, ovaryumun kendi mikroçevresine ait stromal kök hücrelerin yaşlanma sürecine girmiş olan ovaryum dokusu üzerindeki etkilerini incelemek ve iyileştirici etkilerini göstermektir. Çalışmamızda 12-14 aylık, düzenli östrus döngüsüne sahip ve folikül sayıları azalmış Sprague-Dawley cinsi dişi sıçan kullanıldı. Sıçanlar kontrol grubu (K) (n=6) ve stromal kök hücre grubu (SKH) (n=6) olmak üzere 2 gruba ayrıldı. Stromal kök hücre grubundaki sıçanların sol ovaryumuna, yaşları 23-25 günlük olan prepubertal sıçanların ovaryum dokusundan izole edilen stromal kök hücreler (OSKH) transplante edildi. Ovaryum dokusundaki fonksiyonel ve morfolojik değişimler hematoksilen-eozin (H&E) boyama yöntemi ile incelenirken folikül sayılarındaki değişimler ise yapılan folikül sayımı ile incelendi. OSKH'lerin over dokusu üzerindeki etkileri IGF-1, FSHR, AMH kullanılarak immünohistokimya yöntemi ile değerlendirildi. Ovaryumdaki serum AMH, FSH, E2 konsantrasyonları ise ELISA yöntemi ile değerlendirildi. OSKH transplantasyonundan 30 gün sonra, stroma ve teka hücrelerinde meydana gelen ayrılmalar ve granüloza hücrelerindeki piknotik hücreler azalırken SKH sol grubunda ovaryum dokusunun normal morfolojiye sahip olduğu gözlemlenmiştir. SKH grubunda kontrol grubuna kıyasla serum E2 seviyeleri (p<0,001) ve ovaryumda IGF-1, AMH ekspresyon düzeyleri artırmıştır (p<0,02, p<0,02). Bütün bunlara bağlı olarak stromal kök hücreler, foliküllerin gelişimine olumlu etkilerde bulunurken ovaryum dokusu üzerinde iyileştirici etkiler göstermiştir.

Natural ovarian aging (CAI) is the age-dependent gradual depletion of the primordial follicle reserve located in the cortex of the ovary and a decrease in oocyte quality. Mesenchymal stem cells are heterogeneous multipotent cells that can self-renew and differentiate into many tissues. Stem cell therapies, which have a very important place in regenerative medicine, have recently become a method used in the treatment of natural ovarian aging. Mesenchymal stem cells (MSCs) isolated from various sources have been used to treat natural ovarian aging. However, the number of studies showing the effects of these cells on natural ovarian aging using stem cells from the microenvironment of the ovarian tissue is limited. Our aim in this study is to examine the effects of stromal stem cells belonging to the ovary's microenvironment on the ovarian tissue that has entered the aging process and to show their healing effects. In our study, a 12-14-month-old Sprague-Dawley female rat with a regular oestrus cycle and reduced follicle count was used. Rats were divided into 2 groups control group (C) (n=6) and stromal stem cell group (SCH) (n=6). Stromal stem cells (OSC) isolated from the ovarian tissue of prepubertal rats aged 23-25 days were transplanted into the left ovary of rats in the stromal stem cell group. While the functional and morphological changes in the ovarian tissue were examined by the hematoxylin-eosin (H&E) staining method, the changes in the number of follicles were examined by the follicle count. The effects of OSCHs on ovarian tissue were evaluated by immunohistochemistry using IGF-1, FSHR, and AMH. Serum AMH, FSH, and E2 concentrations in the ovary were evaluated by the ELISA method. 30 days after ASC transplantation, ovarian tissue was observed to have normal morphology in the left SCI group, while separations in stroma and theca cells and pycnotic cells in granulosa cells decreased. Serum E2 levels (p<0.001) and IGF-1 and AMH expression levels in the ovary increased in the SCI group compared to the control group (p<0.02, p<0.02). Depending on all these, stromal stem cells have positive effects on the development of follicles and have healing effects on ovarian tissue.