Stratonıkeıa korinth başlıkları

Abstract

Korinth baŞlıkları, Hellenistik Dönem'den itibaren Anadolu mimarisinde sıkça görülen, gösterdiği zengin süsleme ile ait oldukları yapıya estetik görünüş sağlayan taşıyıcı mimari elemanlardır. M.Ö. 3. yy. başlarında adı değişen Stratonikeia Antik Kenti'nde de, bu dönemden itibaren tespit edilen birçok yapıda korinth başlıkları kullanılmıştır. İncelenen örneklerin en erken tarihli olanları (M.Ö. 2. yy.ın ilk yarısı) Gymnasium, en geç tarihleme verenler ise (Severuslar Dönemi) Nympheum yapısına aittir. Başlıkların gösterdikleri stil gelişiminden yola çıkarak kentte Hellenistik, Augustus, Traianus-Hadrianus, Antoninler ve Severuslar Dönemi'nde yoğun mimari faaliyetler olduğu görülmektedir. Özellikle Augustus Dönemi'nde kentteki yapılaşmanın arttığı anlaşılmaktadır. Gymnasium, Tiyatro, Bouleuterion ve M.S. 2. yy.a Kuzey Cadde'ye ait olan başlıklar bunun en büyük göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Seleukoslar tarafından kurulan Stratonikeia'nın özellikle Augustus Dönemi'ne tarihlendirilen başlıklarında Seleukoslar'ın hâkimiyet sürdüğü Kilikia ve Suriye Bölgesi etkileri görülmektedir. M.S. 2. yüzyıl boyunca Anadolu'da faaliyet gösteren Pergamon, Ephesos ve Aphrodisyas Dekorasyon Okulları'nın sanatsal etkileri tespit edilmiştir. Bunun yanında başlıklar üzerinde yerel bir stil geliğiminden de bahsedilebilir. Bu çalışmada incelenen başlıkların değerlendirilmesinde kentte yer alan yapılar ön planda tutulmuştur. Başlıkların çoğunun hangi yapıya ait olduğu tespit edilmiş, yapısı belli olmayan örnekler ise stil kritik yöntemiyle nereye ait olabileceği konusunda önerilerde bulunulmuŞtur.

Corinth capitals were common from Hellenistic Period in Anatolian architecture, are carrying architectural elements with rich ornaments that gains the structure aesthetic view. Corinth capitals used on many structures in ancient city Stratonikeia found in Hellenistic Period. The earliest examples are belonged to Gymnasium (Second quarter of Second Century BC.) and the latest are Nympheum (Severian Time). Architectural activities are intense during the Hellenistic, Augustus, Traianus-Hadrianus, Antoninus and Severus periods due to stylistics development of capitals. Especially, structural activities were arised in the city in the Augustus Period. Capitals belong to Gymnasium, Theatre, Bouleuterion and North Street are the biggest pointer of this fact. Influences of Cilicia and Syria that were under dominance of Seleucids can be seen capitals dated to Augustus Period in Stratonikeia founded by Seleucids. Artistic influences of decoration schools of Pergamon, Ephesos and Aphrodisias were confirmed. In addition to this influences, local stylistic developments can be observed on capitals. The evaluation of capitals in this study was based on the structures on city. The appropriate structures for capitals were determined and suggestions were made for capitals that could not relate with any structure with style criticism method.