Gireniz Vadisi (Denizli) makrofungusları üzerine taksonomik ve ekolojik bir araştırma

Abstract

Bu çalışma, Gireniz Vadisi makrofunguslarının taksonomisini ve ekolojisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. 2010-2011 yılları arasında ekolojik koşulların uygun olduğu dönemlerde periyodik olarak yapılan arazi çalışmaları ile 674 makrofungus örneği toplanmıştır. Arazi çalışmaları sırasında toplanan mantar örneklerinin fotoğrafları çekildikten sonra, morfolojik ve gözleme dayalı ekolojik özelliklerinin yanında yetişme yerinin özellikleri ile beraber tarih ve numaraları arazi defterine kaydedilmiştir. Pamukkale Üniversitesi Mantar Araştırma ve Uygulama Merkez Laboratuarı'na (PAUMMER) getirilen mantar örneklerinin spor baskıları alınarak kurutma cihazında 40-50°C'de 8-10 saat boyunca bekletilmek suretiyle kurutulmuştur. Daha sonra toplanan mantarların mikroskobik özellikleri belirlenmiştir. Teşhisi tamamlanan örnekler, derin dondurucuda -40°C'de 48 saat bekletildikten sonra numaralarıyla birlikte kilitli polietilen torbalar içinde fungaryum materyali haline getirilmiştir.Makroskobik ve mikroskobik çalışmalar sonucunda Pezizomycetes, Agaricomycetes ve Tremellomycetes sınıflarına ait toplam 114 makrofungus taksonunun 12 ordo ve 39 familyaya dağıldığı belirlenmiştir. Pezizomycetes sınıfında 1 ordoya ait 5 familya, 10 cins ve 20 takson tespit edilirken; Agaricomycetes sınıfında 10 ordoya ait 33 familya, 57 cins ve 93 takson; Tremellomycetes sınıfında ise 1 ordoya ait 1 familya, 1 cins ve 1 takson tespit edilmiştir. Çalışma alanında tespit edilen 114 makrofungus taksonundan 44'ünün yenen, 56'sının yenmeyen, 9'unun zehirli ve 5'inin odun tahripçisi olduğu tespit edilmiştir.Gireniz Vadisi boyunca makrofungusların yoğun olarak yetiştiği 10 farklı alandan alınan toprak örnekleri sonuçlarına göre bölge genelinde pH'ın makrofungus dağılımını doğrudan etkilediği ve toprağın tuzluluğu, kireçliliği, bünyesi ile organik madde içeriğinin de buna katkıda bulunduğu belirlenmiştir. Ayrıca toprak kolloidlerine bağlanan makro ve mikro elementlerin vadi genelinde makrofungusların yetişmesi için uygun değerlerde olduğu sonucuna varılmıştır. Gireniz Vadisi boyunca makrofungusların yetişmesinde ortam nemi, sıcaklığı ve bitki örtüsüne ek olarak toprak yapısının da önemli olduğu sonucuna varılmıştır.

This study was conducted to determine the taxonomy and ecology of macrofungi of the Gireniz Valley. During the periods between the years of 2010-2011 at the appropriate ecological conditions, 674 samples of macrofungi were collected from field surveys conducted periodically. After pictures of mushroom samples collected during field studies were taken, their morphological and ecological properties based on observations with dates and numbers and the characteristics of growth area were recorded in the land registry. The spore prints of mushroom samples brought to Pamukkale University Mushroom Research and Application Center Laboratory (PAUMMER) were dried for 8-10 hours in the drying apparatus at 40-50°C. Then, the microscopic properties of the collected mushrooms were determined. The identified samples were kept for 48 h in deep freezer at -40°C and then were put in the locked polyethylene bags with the number to make the fungarium material.As a result of the macroscopic and microscopic studies, a total of 114 macrofungi taxa of Pezizomycetes, Agaricomycetes and Tremellomycetes classes were determined to be distributed to 12 order and 39 families. While 5 families, 10 genera and 20 taxa belonging to one order of Pezizomycetes class were detected; 33 families, 57 genera and 93 taxa belonging to 10 order of Agaricomycetes class and one family, one genus and one taxon belonging to one order of Tremellomycetes class were identified. It has been determined that from 114 macrofungi taxa identified in the study area, 44 were edible, 56 inedible, 9 poisonous and 5 wood-decaying mushrooms.According to the results of analysis of the soil samples taken from 10 different areas of the region where mushrooms are grown extensively throughout the Gireniz Valley, pH directly affects the distribution of macrofungi throughout the region soil salinity, chalky, structure and content of organic matter were also determined to be contributed to it. It was revealed that macro- and micro- elements bonded to the colloids of the soil are at the appropriate values for the growth of macrofungi across the valley. At last, it was concluded that in addition to the ambient humidity, temperature, and vegetation, the soil structure is also important for growth of macrofungi throughout the Gireniz Valley.