Demokrat Parti Döneminde İslami yaşam tarzının tanzimi: İslam'ın Nuru dergisi örneği

Abstract

Türkiye?de İslamcılık, ortaya çıkmasından günümüze kadar gelen süreçte hiçbir zaman yekpare bir bütünlük ve biçim gösterememiştir. Yani İslamcılık, Osmanlı?dan Cumhuriyete oradan da günümüze kadar hakim iktidar ve paradigmaların, İslam?a/ İslamcılığa bakışlarına göre farklı biçim ve içeriklere sahip olmuştur. Buna bağlı olarak, farklı dönemlerde İslamcılığın bünyesinde meydana gelen değişim ve gelişmelerin, İslamcılığın anlaşılması noktasında meydana getirdiği zorluklar göz önüne alınarak bu çalışmamız: İslamcılığın önemli bir merhalesini teşkil eden ve İslamcılığın ?geçiş dönemi? olarak tanımlanabilecek bir dönemine ait bir yayın organı olan İslam?ın Nuru Dergisi?nin analizine odaklanmıştır. Bu bağlamda Ali Kemal Belviranlı?nın yayın ve kurum sahipliğinde 1951-1953 yılları arasında toplamda 24 sayı olarak yayınlanan derginin içerik analizi, İslami içerikli bir derginin yayınlanmasının Demokrat Partili yıllara denk gelmesi de dikkate alınarak, Cumhuriyet Halk Partisi ile Demokrat Parti?nin İslam?a/İslamcılığa karşı tutumlarının incelenmesi, elinizdeki çalışmanın merkezini teşkil etmektedir. Bununla birlikte İslam?ın Nuru Dergisi?nin toplumsal alanda, özellikle İslam adap ve ahlakının benimsetilmesi yoluyla oluşturmak istediği İslami yaşam şeklinin tesisi, çalışmamızın ana hedeflerindendir. Bununla birlikte, İslam?ın Nuru?nun içerik analiziyle dönemin sosyo-kültürel atmosferi arasındaki bağlantı noktalarının irdelenmeye çalışıldığı tezimizde, dergi içeriğinin ve dilinin şekillenmesinin ana etkileri üzerinde durulmaktadır. Dergi, dinin sahih kaynaklarından hareketle, bir taraftan dinsel anlayış ve yaşantıları, diğer taraftan da modern hayat tarzlarını sorgulayarak, İslami ilim, ahlak ve değerlerin üstünlüğüne dikkat çekmektedir. Bununla birlikte dergide, laik ve pozitivist cumhuriyetin ilmihal bilgilerinde meydana getirdiği boşluklar doldurulmaya çalışılırken, Cumhuriyetin laiklik, ulus devlet gibi değerlerine karşı temkinli bir duruş sergilenmektedir. Bu şekliyle, çatışmacı-politik alandan uzak durmaya çalışan derginin, Türkiye İslamcılığının, zorunlu bir tercihe de bağlı olarak kültürel İslamcılık noktasında yer aldığı gözlemlenmiştir. Anahtar Kelimeler: İslam?ın Nuru Dergisi, Demokrat Parti, Cumhuriyet Halk Partisi, Ali Kemal Belviranlı, Ahlak, İlim.

Islamism in Turkey, since its emergence and progress through our contemporary era, has never demonstrated a monolithic unity. From Ottomans to the era of Turkish Republic and contemporary age, Islamism has manifested much variable contents and forms in accordance with the differing visions of Islam orchestrated by its ruling power and paradigms. Transformations and developments that occurred in different periods of Islamism had been taken into account to understand any challenges in point of study. The investigation focuses on the analysis of the Journal of the Light of Islam (İslam?ınNuru) , a journal which reflects an important stage of Islamism likely to be defined as a ?transition period?. In this context, the center of this study is investigating the attitudes of the Republican Peoples Party (CumhuriyetHalkPartisi) and the Democratic Party (DemokratParti) towards Islam/Islamism, and the analysis of the aforementioned journal published in 24 issues between 1951=1953 with publishing rights belonging to Ali Kemal Belviranlı, paying special attention to the coinciding publication of an Islamic journal to the years of general election of the Democratic Party. However, investigating the aim of the Journal of the Lihgt of Islam through the establishment of the Islamic moral attitudes by creating the Islamic way of life in the social field is the main objective of our research. While scrutinizing the connections between the socio-cultural atmosphere and The Light of Islam journal, the main influences of the publication in content and language is studied. The journal problematizes religious understanding and experiences by referring the authentic sources of religion on the one hand, and questioning the modern way of life by praising Islamic moral and scientific values on the other. While trying to solve the problem of catechism jeopardized by secular and positivist understanding by filling in the gaps of information, the journal displayed a cautious stance against the values of the Republic, the nation-state and secularism. As such, it can be observed that aiming to keep away from the political space in conflict, the journal relied heavily on a compulsory choice, reflecting specifically the tone of cultural Islamism in Turkey?s Islamist tradition. Keywords: The Journal of the Light of Islam, Democratic Party, The Republican Peoples Party, Ali Kemal Belviranlı, Ethics, Science.