Kümelenmenin pozitif dışsallıklara etkisi: Denizli örneği

Abstract

Ekonomik faaliyetlerin mekansal dağılımı sürecinde firma ve birey davranışları son yıllarda değişmiştir. Artık mekan ile ekonomi arasında sıkı bir bağ kurulmaktadır. Mekanların heterojenliğinden kaynaklanan bu durum dünya ekonomisinin ekonomik manzarasının yeniden şekillenmesine yol açmaktadır. Birey ile mekanın buluşması noktasında kümelenme ekonomilerinin yarattığı pozitif dışsallıklar sonucunda kümelenme politikaları ekonomi politikalarında etkin bir şekilde uygulanmaya başlamıştır. Küresel rekabet ortamında yer almak isteyen firmalar ise; maliyetlerini azaltmak, verimliliklerini arttırmak, işçi-işveren dengesinin kurulmasını sağlamak ve daha fazla kar elde etmek vb. amacıyla coğrafi yakınlık temelinde yoğunlaşmaktadır. Böylelikle yığılma ekonomileri meydana gelmekte ve özellikle pozitif dışsallıklar oluşmaktadır.Kümelenme ve yığılma ekonomileri yaydıkları pozitif dışsallıklar nedeniyle paralel bir alanda hatta hemen hemen eş anlamlı olarak kullanılmayabaşlanmıştır. Kümelenme ekonomisinde meydana gelen pozitif dışsallıkların incelenmesi ve kümelenmeye dayalı yerel kalkınmanın sağlanması açısındançalışmada bu kavramların teorik arka planları incelenmiştir.Bu çerçevede, çalışmada öncelikle kalkınma ekonomisinin yerel kalkınma anlayışına nasıl döndüğü ve bu konuda kümelenme ekonomisinin katkıları incelenmiştir. İkinci olarak kümelenme ekonomileri, yığılma ekonomileri ve dışsal ekonomiler arasındaki ilişki üzerinde durulmuştur. Teorik açılımlar yapıldıktan sonra, dünyada ve Türkiye?de kümelenme örneklerine yer verilmiştir. Son olarak Denizli tekstil sektöründe faaliyet gösteren firmaların kümelenme eğilimleri araştırılmıştır. Bu kapsamda tekstil sektöründe faaliyet gösteren ve Denizli Organize Sanayi Bölgesi?nde konumlanmış olan firmalar kümelenme olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla kümelenmenin pozitif dışsallık etkilerinin Denizli Organize Sanayi Bölgesi?nde mevcut olup olmadığının araştırıldığı çalışmada, kümelenme ve dışsallık teorileri ile uygulama arasında güçlü bir ilişkinin olduğu ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: Kümelenme Ekonomisi, Yığılma Ekonomileri, Dışsal Ekonomiler, Kalkınma Ekonomisi, Denizli Tekstil Sektörü

In the spatial distribution of economic activities process the behavior of firms and individuals have changed in recent years. Now a close link between space and economy has been set up. This situation, which is caused by the heterogeneity of spaces, leads to reshape economic landscape of the world. As a result of positive externalities created by the cluster economies, cluster policies began to be implemented in economy policies effectively. Firms who want to get involved in the global competitive environment concentrate on the basis of geographical proximity to reduce costs, increase productivity, and ensure the establishment of worker-employer balance to achieve more profits etc.. Thus, agglomeration economies come into existence and especially positive externalities occur.Cluster and agglomeration economies have been used in a parallel field due to the positive externalities that they spread. The theoretical background of cluster based local development and the positive externalities in cluster economy are also presented in this study.In this context, firstly how the development economies turns to local development insights and in this subject contributions to cluster economy werediscussed. Secondly, we focused on the relationship between the cluster economies, agglomeration economies and external economies. After the theoretical perspectiveswere stated, examples of clusters about Turkey and the world were presented. Finally, the clustering tendency of firms operating in the province of Denizli textile industry were investigated. In this context, textile industry and the other firms located in Denizli Organized Industrial Zone have been accepted as cluster.Therefore, it is found that there is a strong positive relationship between clusterexternality theories and practice in the current study that investigate whether a positive externality effects of cluster Denizli Organized Industrial Zone.Keywords: Cluster Economy, Agglomeration Economies, External Economies, Economics of Development, Denizli Textile Industry