Süleymaniye Kütüphanesi Hamidiye 980 numaralı Kısas-ı Enbiyâ nüshası ve tasvirleri

Abstract

Bu tezin konusu, ?Süleymaniye Kütüphanesi Hamidiye 980 Numarada Kayıtlı Kısas-ı Enbiyâ Nüshası ve Tasvirleri?dir. Bu el yazmasının seçilmesindeki başlıca neden, bu nüshanın şimdiye kadar monografik bir çalışmaya konu olmamasıdır. Tezde, söz konusu eserin metninin okunarak tasvirlerinin ikonografisinin çözümlenmesi, üslûp ve ikonografik açıdan dönemin genel beğenileri içinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 16. yüzyılda istinsah edilmiş pek çok resimli Kısas-ı Enbiyâ nüshası günümüze kadar gelebilmiştir. Bu nüshalardan bir tanesi olan SK Hamidiye 980 nüshası, benzer özellikteki TSMK H. 1227?de kayıtlı Kısas-ı Enbiyâ, TSMK E.H. 1430?da kayıtlı Kısas-ı Enbiyâ ve SK Halet Efendi 377?de kayıtlı Emir Hüsrev Dihlevi?nin Hamse?sinin nüshası ile karşılaştırılmış, benzer özellikler sergiledikleri saptanmıştır. Bu nüshalarda yer alan resimlerin hemen hemen birçoğunda aynı konular işlenmiş ve bunlar birbirine yakın üslûpta resmedilmiştir. İncelenen eserde 27 tasvir/resim bulunmaktadır. Bu resimler, kompozisyon, figürler ve kıyafet özellikleri, doğa kurgusu, mimari ve üslûp benzerliği bakımından Safevi hâkimiyetindeki İran topraklarında, Horasan- İsfahan- Tebriz- Bağdat arasında dolaşan gezgin sanatçı olarak adlandırılan bazı sanatçılar tarafından, 1560?1580 yılları arasında üretildiği düşünülen el yazma eserlerin resim özelliklerini taşımaktadır. Orijinal olan SK Hamidiye 980 numaralı Kısas-ı Enbiyâ nüshası, söz konusu döneme ait resimli yazmalardan biri olarak önem taşımaktadır.

This thesis is about a ?Qisas al-anbiyâ? copy that is registered as Hamidiye 980 in Süleymaniye Library. The main reason of choosing this manuscript is that it hasn?t been studied in any monographic research so far. The thesis aimed to read the copy, analyze the iconography of the descriptions, evaluate it in style and iconography comparing with the general favour of its term. Several copies of Qisas al-anbiyâ with pictures that were copied in the 16th century have come to these days. One of these copies is SK Hamidiye 980 copy. It is compared to the Qisas al-anbiyâ copy which is registered as TSMK H.1227, the Qisas al-anbiyâ copy which is registered as TSMK E.H.1430 and Khamseh of Hüsrev Dihlevi which is registered as SK Halet Efendi 377. This research showes that they have similar features. Most of the pictures in these copies were at the same subjects and they were drawn in similar styles. There are 27 descriptions/pictures in the copy that were analyzed in this study. These pictures, compositions, figures and clothing details, nature fiction have similar pictural properties in terms of architecture and style with the manuscripts which were thought to be produced between 1560- 1580 by some artists who were called traveller artists travelling through Khorasan- Isfahan- Tebriz- Bagdad in Iran under the domination of Safavids. The original Qisas al-anbiyâ copy registered as SK Hamidiye 980 has great importance as it is one of the manuscripts with pictures in its term.