Türk yüksek mahkemeleri ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında özel hayatın gizliliğinin korunması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ?Özel hayatın gizliliği ve korunması hakkı? konusunda mevzu hukuk düzenlemeleri ile bir dereceye kadar pozitif hukuk içinde kabul edilen yargı kararlarını sentezleyerek bu hakkın, hukuk dünyasındaki yerini ve önemini ortaya koymaktır. Mevzu Hukuk alanında ?Türk Hukuk Mevzuatı? ve Türkiye'nin uluslararası hukuk mevzuatı? esas alınmıştır. Uluslararası hukuk mevzuatı bakımından çalışmanın omurgasını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi oluşturmaktadır. Türk Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay kararları ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları uygulama bakımından çalışmanın sınırlarını oluşturmaktadır. Tezde öncelikle özel hayatın kavramsal ve teorik altyapısı oluşturulmuştur. Bu bağlamda özel hayat kavramı ve dar anlamda mahremiyet, kişilik kavramı temel alınarak açıklanmıştır. Özel hayat kavramı dinamiktir ve durmaksızın değişmektedir. Bu özelliği sebebiyle kavramın tüketici bir tanımı doğal olarak yapılamamıştır ancak, özel hayata yüklenen değişik anlamlara yer verilmiştir. Alanlar teorisi esas alınarak, kişinin hayat alanları olarak kamusal alan, özel alan, giz alanı tanımlanmaya ve sınırları belirlenmeye çalışılmıştır. Özel hayatın gizliliğinin korunması hakkı kamu hukuku bakımından temel insan haklarından birisi olarak, özel hukuk bakımından ise, önemli bir kişilik hakkı olarak ya da, kişilik hakkının farklı bir görünümü olarak değerlendirilmiştir. Türk Hukuku'nda ve uluslararası hukukta, bu hakla ilgili meseleler, hem devlet-birey hem de birey-birey ilişkisinde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle özel hayatın gizliliği ve korunması hakkı, farklı koruma rejimlerine tabidir. Bu durum, hakkın korunmasını karmaşık hale getirse de çalışmanın sistematiği konuyu anlaşılabilir kılmıştır. Önemli ulusal ve uluslararası metinler madde ve gerekçeleriyle birlikte ele alınmış, ayrıca mahkeme kararları mümkün olduğunca detaylı olarak verilmeye çalışılmıştır. Bu şekliyle çalışma, olması gereken-ideal hukuk bakımından hedeflere de dikkati çekmektedir. Çalışmanın sonucunda ?özel hayatın gizliliğinin korunması hakkı?nın hukuk alanındaki yeri ve önemi ortaya konmuştur. Sıradan kişiliklerin ve kamusal figürlerin özel hayatının sınırları, basın, cinsel hayat, cinsel tercih, kişisel veriler ve benzeri konular güncel şekilde ele alınmıştır.

The objective of this study is to put forward the place and significance of the ?right of secrecy and protection of private life ? in the legal world by synthesizing enacted regulations of law and the adjudications that can be considered within the positive law to a certain extent. ?Turkish Legislation" and International Legislation of Turkey have been taken as the basis in the field of enacted law. The core of this study is the European Convention on Human Rights. Turkish Constitutional Court, Chancery and the Council of State constitute the limits of the study in terms of implementation. First of all, conceptual and theoretical infrastructure of the private life has been formed. In this regard, the concept of private life and in the strict sense; secrecy has been explained by taking the personality as the basis. The concept of private life is dynamic and changing incessantly. Due to such feature, a depletory definition of the concept has not been made; however, various meanings attributed to private life has been given a place. The field theory is predicated and by this way public realm, private space, space of secrecy is defined as well as the limits of such. The right of protection of private life is one of the fundamental human rights in terms of public law and an important individual right or different appearance of individual right in terms of private law. Certain professions related to this right can be seen in both state-individual and individual-individual relations in Turkish Law and international law. Therefore, the right of protection of private life is subject to different protection regimes. Although this situation makes the protection of right complicated, the systematic of the study makes the study explicit. Important national and international texts are dealt with articles and reasons and furthermore court decrees are given in details as possible. The study in this way draws attraction to should be-ideal targets. In the conclusion of the study the place and importance of ?right of protection of private life ?have been put forward in legal aspect. The borders of ordinary personalities and public figures, press, sexual life, sexual preferences, personal data and similar subjects are dealt with contemporarily.