Ruh Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği’nin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Araştırmada, ruh sağlığı okuryazarlık düzeyini belirlemek amacıyla Ruh Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği’ni Türkçe‘ye uyarlamak ve ölçeğin geçerlilik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırmaya 342 (%80.7) kadın ve 82 (%19.3) erkek olmak üzere toplamda 424 kişi katılmıştır. Verilerin toplanmasında, “Kişisel Bilgi Formu” ve “Ruh Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği (RSOÖ)” kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde; basıklık ve çarpıklık analizi, dil geçerliliği, kapsam geçerliliği, güvenirlik analizleri, tekrar test analizi, madde analizi, doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör analizi, yakınsak geçerlilik ve ayrışma geçerliliği ve Hotelling’s T2 testleri kullanılmıştır. Madde elemesi analizleriyle 26 maddeye indirilen RSOÖ’nin Kaiser Mayer Olkin değeri 0.869, Bartlett Küresellik Testi değeri p<0.001’dir. Faktör analizi sonucunda değişkenler toplam açıklanan varyansı %53.903 olan 4 faktör altında toplanmıştır. DFA sonuçları uyum indeks değerlerinin literatürde önerilen aralıklar içinde olduğunu ortaya koymuştur. Faktör 1 “Ruhsal Hastalıklara ve Uygun Yardım Arayışına Yönelik Tutumlar”, Faktör 2 “Ruhsal Hastalığı Olan Bireylere Yönelik Tutum”, Faktör 3 “Ruhsal Bozuklukları Tanıma Becerisi”, Faktör 4 “Bilgiye Nasıl Ulaşabileceğine Yönelik Bilgi” olarak adlandırılmıştır. Güvenirlik analizleri sonucunda, ölçeğin genel Cronbach Alfa katsayısı 0.851’dir. Bu değerin ölçek alt boyutlarından “Faktör 1” için 0.872, “Faktör 2” için 0.901, “Faktör 3” için 0.815 ve “Faktör 4” için 0.663 olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin faktör yüklerinin 0.5 ve üzeri olduğu saptanmıştır. Ölçeğin yapı güvenilirliği (CR) değerleri Ortalama Açıklanan Varyans (AVE) değerlerinden büyük ve AVE değerlerinin ise 0.5’ten büyük olduğu belirlenmiştir.Test-tekrar test ölçümleri arasındaki uyuma ilişkin Intraclass Correlation Coefficient ve test-tekrar test korelasyon değerlerinin yüksek düzeyde olduğu ve ayrıca test-tekrar test korelasyon değerleri arasında fark olmadığı saptanmıştır (p<0.05). RSOÖ’nin Türkçeye uyarlanması amacıyla yapılan geçerlik ve güvenirlik çalışması sonuçları, bu ölçeğin ruh sağlığı okuryazarlığı (RSO) düzeyini ölçmede kullanılabileceğini göstermiştir. Bu ölçek, RSO düzeyine ilişkin bilgi, inanç ve tutumları belirlemede geçerli ve güvenilir bir araç olarak kullanılabilinir.

The study aims to perform Turkish adaptation and conduct the validity and reliability analysis of the Mental Health Literacy Scale (MHLS) developed to determine the level of mental health literacy. A total of 424 people, 342 (80.7%) females and 82 (19.3%) males participated in the research. "Personal Information Form" and "Mental Health Literacy Scale" were used in the data collection. In statistical analysis, kurtosis and skewness analysis, language validity, content validity, reliability analysis, retest analysis, item analysis, confirmatory and exploratory factor analysis, convergent validity and divergent validity, and Hotelling's T2 tests were used. The Kaiser Mayer Olkin value of the MHLS, which was reduced to 26 items through item removal analysis, was 0.869, and Bartlett's Sphericity Test value was p<0.001. As a result of the factor analysis, the variables were grouped under 4 factors with a 53.903% total variance explained. Factor 1 was named "Attitudes toward Mental Illnesses and Seeking Appropriate Help", Factor 2 was "Attitudes toward Individuals with Mental Illness", Factor 3 was "Ability to Recognize Mental Disorders", and Factor 4 was "Knowledge on How to Access Information". As a result of the reliability analysis, the overall Cronbach's Alpha coefficient of the scale was 0.851. This value was 0.872 for "Factor 1", 0.901 for "Factor 2", 0.815 for "Factor 3", and 0.663 for "Factor 4". The factor loadings of the scale were found to be 0.5 and above. CR values of the scale were greater than AVE values, and AVE values were greater than 0.5. Intraclass Correlation Coefficient and test-retest correlation values regarding the agreement between test-retest measurements were found to be at a high level, and there was no difference between test-retest correlation values (p<0.05). This scale can be used as a valid and reliable tool in determining knowledge, beliefs, and attitudes about the level of MHL.