Kardiyovasküler hastalık tanısı alan bireylerin risk faktörleri bilgi düzeyleri ve hastalık algılarının değerlendirilmesi

Abstract

Dünyada ve ülkemizde yaşam koşullarının değişmesi ve nüfusun yaşlanmasıyla beraber bulaşıcı olmayan hastalıkların prevalansı artmaktadır. Bu grupta yer alan kardiyovasküler hastalıklar, halk sağlığı açısından önemli bir sorundur. Kardiyovasküler hastalıkların gelişmesinde birden çok risk faktörü yer almaktadır. Hastaların, bu hastalığın risk faktörlerini ve hastalık algılarını belirlemek, sahada ve klinikte sağlık profesyonellerinin uygulamalarında gerçekçi bilgiler sağlamak konusunda önemlidir. Bu araştırma, kardiyovasküler hastalık tanısı alan bireylerin risk faktörleri bilgi düzeyleri ve hastalık algılarının değerledirilmesi amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel tipte yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Şubat-Eylül 2021 tarihleri arasında Pamukkale Üniversitesi Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi servisinde yatan, araştırmanın dahil edilme kriterlerini taşıyan, kardiyovasküler hastalık tanısı olan, 200 hasta oluşturmuştur. Çalışmanın verileri, “Hastaları Tanıtıcı Bilgi”, “Kardiyavasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi Ölçeği” ve “Hastalık Algısı Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Çalışmanın istatistiksel analizleri R istatistik programı ile yapılmıştır. Analizlerde, Kolmogorov Smirov testi, Student t, Mann-Whitney U, Anova, Kruskal-Wallis testleri, Bonferroni ve Dunn-Bonferroni düzeltmesi ayrıca Pearson korelasyon yapılarak istatistiksel değerlendirme yapılmıştır. Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 56,43±13,94’dür. Hastaların %82,5’i evli, %60,5’i erkek, %55,5’i bir kronik hastalığa sahip, %62,5’i ise koroner kalp hastasıdır. Kardiyavasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi toplam puan ortalaması 11.51±6.28 bulunmuştur. Hastalık Algısı Ölçeğinden aldıkları puanlara göre alt boyut puan ortalamaları; hastalık tipi alt boyutu 4,13±2,80; hastalık hakkındaki görüşleri en yüksek, duygusal temsiller 25,03±4,32; Hastalık Algısı Ölçeği olası nedenler boyutunda en yüksek psikolojik atıflar 21,52±4,47 bulunmuştur. Her iki ölçek arasında negatif ve pozitif yönde anlamlı zayıf bir ilişki saptanmıştır. Kardiovasküler hastalık tanısı alan bireylerin bilgi düzeylerini artırmak amacıyla sağlık çalışanlarının sahada ve klinik alanda etkili eğitim ve bilgilendirme çalışmalarını sürdürmesi, bireylere psikososyal danışmanlık verilerek toplumun farklı kesimlerinde kardiyovasküler hastalıklar üzerinde daha fazla araştırma yapılması önerilmektedir.

Due to the changing living conditions and aging of the population in the world and in our country, prevalence of non-communicable diseases are increasing. Cardiovascular diseases, which are in this group, are an important public health problem. Multiple risk factors are involved in the development of cardiovascular diseases. Determining the risk factors and disease perceptions of patients is important in providing realistic information in the practice of health professionals in the field and in the clinic. This descriptive and cross-sectional study was conducted to evaluate risk factors, knowledge levels and disease perceptions of individuals diagnosed with cardiovascular disease. The sample of the study consisted of 200 patients with a diagnosis of cardiovascular disease, who were hospitalized in Pamukkale University Hospital Cardiovascular Surgery service between February and September 2021, and met the inclusion criteria of the study. The data of the study were collected using “Patient Information Form”, “Cardiovascular Disease Risk Factors Knowledge Level ” and “Sense of Disease Scale”. Statistical analyzes of the study were made with the R statistics program. Statistical evaluation was made by using Kolmogorov Smirov test, Student t, Mann-Whitney U, Anova, Kruskal-Wallis tests, Bonferroni and Dunn-Bonferroni correction and Pearson correlation. The mean age of the patients participating in the study was 56.43±13.94. Of these patients, 82.5% were married, 60.5% were male, 55.5% had a chronic disease, and 62.5% had coronary heart disease. The mean score of Cardiovascular Diseases Risk Factors Knowledge Level was 11.51±6.28. According to the scores they got from the Sense of Disease Scale, the sub-dimension score averages were found as follows: disease type sub-dimension 4.13±2.80; emotional representations with the highest opinions about the disease were 25.03±4.32; In the Sense of Disease Scale probable causes dimension, the highest psychological attributions were 21.52±4.47. A positive and negative and significant weak relationship was found between both scales. In order to increase the level of knowledge of individuals diagnosed with cardiovascular disease, it is recommended that healthcare professionals continue effective education and information activities for the society, and more research on cardiovascular diseases in different parts of the society by providing psychosocial counseling to individuals.