E-sağlık okuryazarlığı ölçeği’nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması

Abstract

Bu çalışmada e-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nin geçerlilik ve güvenilirliğinin belirlenmesi ve Türkçeye uyarlanması amaçlanmıştır. Metodolojik nitelikte bir çalışmadır. Çalışmanın örneklemini 2020-2021 Bahar yarıyılında Bursa Uludağ Üniversitesinde öğrenim gören 456 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmanın verilerinin toplanmasında; Öğrenci Tanıtıcı Bilgi Formu ve e-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın verileri Aralık 2021-Mayıs 2022 tarihleri arasında online olarak toplanmıştır. Çalışmanın geçerliliğini belirlemek için dil geçerliliği, kapsam geçerliliği ve yapı geçerliliği incelenmiştir. Ölçeğin güvenirliliğini değerlendirmek için Cronbach’s alfa güvenirlik katsayısı, madde-toplam puan korelasyonları ve Test Tekrar Test analizleri yapılmıştır. Kapsam geçerliliği için Davis tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın kapsam geçerlilik indeksi değeri 0,96 bulunmuştur. e-Sağlık okuryazarlığı ölçeğinin KMO değeri 0,84 olarak hesaplanmıştır. Barlett’s Test of Sphericity değeri χ2=1975,03 (p<0,000) bulunmuştur. e-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nin faktör yapısını belirlemek için açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda toplam varyansın %62’nı açıklayan, öz değeri 1’in üzerinde olan 3 faktör belirlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda ölçeğin uyum indeksleri, 𝑋2/sd 2,39, RMSEA 0,05, GFI 0,96, NFI 0,94 ve CFI değeri 0,96 olarak belirlenmiştir. Sınanan modelin verilerle uyumlu olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin Cronbach alpha güvenilirlik katsayısı 0,82 bulunmuştur. Yapılan analizler e-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğunu ortaya koşmuştur.

In this study, it was aimed to determine the validity and reliability of the e-Health Literacy Scale and to adapt it to Turkish. It is a methodological study. The sample of the study consisted of 456 students studying at Bursa Uludağ University in the 2020-2021 Spring semester. In collecting the data of the study; Student Descriptive Information Form and e-Health Literacy Scale were used. The data of the study were collected online between December 2021 and May 2022. Language validity, content validity and construct validity were examined to determine the validity of the study. To evaluate the reliability of the scale, Cronbach's alpha reliability coefficient, item-total score correlations and Test-Retest analyzes were performed. Davis technique was used for content validity. The content validity index value of the study was found to be 0.96. The KMO value of the e-Health literacy scale was calculated as 0.84. Bartlett's Test of Sphericity value was found χ2=1975.03 (p<0.000). Explanatory factor analysis was performed to determine the factor structure of the e-Health Literacy Scale. As a result of the analysis, three factors with an eigenvalue above 1 were determined, which explained 62% of the total variance. As a result of confirmatory factor analysis, the fit indices of the scale were determined as X2/SD 2.39, RMSEA 0.05, GFI 0.96, NFI 0.94 and CFI value 0.96. It was determined that the tested model was compatible with the data. The Cronbach alpha reliability coefficient of the scale was found to be 0.82. The analyzes revealed that the Turkish version of the e-Health Literacy Scale is valid and reliable.