Ailelerin okulöncesi eğitim harcamaları (Denizli ili- Merkezefendi ilçesi)

Abstract

Bu çalışma, Denizli ilinin Merkezefendi ilçesi içerisindeki Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı anaokulları ve özel anaokullarında eğitim ve öğretimine devam eden öğrencilerin velilerinin eğitime yaptıkları harcamaların hangi kalemlerde olduğunu belirlemek amacı ile yapılmıştır.Öncelikle, ailelerin gelir düzeylerinin ve sosyo-ekonomik farklılıklarının okul öncesi eğitim için yapılan harcamalarda nasıl bir değişkenlik ilişkisinin olduğunu saptamak amaçlanmıştır. Ailelerin yaptığı harcamaların kuramsal çerçevesi alayazın taraması yapılarak oluşturulmuştur. Daha sonra okul öncesi eğitimdeki öğrencilerin ailelerine, yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmış ve toplam 257 anne ve/veya babadan veri toplanmıştır. Araştırma niceldir, çalışma grubu 2022-2023 öğretim yılında Denizli ilinin Merkezefendi ilçesinde, kamu ya da özel sektöre ait okulöncesi eğitim kurumlarında öğretim gören çocukların aileleri oluşturmaktadır.Araştırma sonucunda; okul öncesi eğitime katılan çocukların annelerinin yarısına yakınının çalışmadığı (ev hanımı olduğu), çalışan annelerin ise özel sektörde ya da kamuda birbirlerine yakın oranlarda olduğu saptanmıştır. Babalarda işsiz sayısı son derece azdır, küçük bir bölümü esnaflık yapmakta, büyük çoğunluğu ise kamu ya da özel sektörde çalışmaktadır. Çocukların çoğunluğu okula ulaşım aracı ile gidip-gelmektedir ve aylık ulaşım harcaması 20-500 TL arasında değişmektedir. Aileler bir ayda ortalama, 1.016 TL okul kıyafetleri için, 623 TL eğitim malzemeleri için, 742 TL okul ücreti (aidat) için, 379 TL yemek için harcamaktadır.Ailelerin çocuklarının eğitimi için yaptığı harcamalar, ulaşım, kıyafet, malzeme, aidat, yemek, gezi, mezuniyet ve diğer olmak üzere 8 alanda toplanmaktadır. Bu harcamalar, 0 TL ile 8.000 TL arasında değişmektedir. Ailelerin en fazla harcama yaptığı alan ise okul aidat ücretleridir. Bundan sonra kıyafet ve yemek için yapılan harcamalar gelmektedir. En az harcama ise gezi harcamaları ve diğer harcamalardır.Ailelerin çocuklarının eğitim harcamalarında ortalama olarak en yüksek ortalamanın 1.016 ₺ ile kıyafet harcaması olduğu görülmektedir. Bunu 742 ₺ ile aidat, 623 ₺ kırtasiye malzemesi, 425 ₺ ile ulaşım, 333 ₺ gezi, 242₺ mezuniyet, 48,7 ₺ diğer gider harcamaları izlemiştir. Anne ve babanın eğitim düzeyi ile eğitim için yaptıkları harcamalar arasında, mezuniyet ve diğer harcama giderlerinde anlamlı ilişki görülemezken; ulaşım, kıyafet, okul aidatı, yemek, gezi, arasında anlamlı bir ilişki vardır. Bunun sonucunda, anne ve babaların eğitim düzeyinin yükselmesinin ailenin eğitim harcamalarını olumlu olarak etkilediği belirtilebilir.