Paylaşım ekonomisinin sürdürülebilir üretim açısından değerlendirilmesi

Abstract

Sanayi Devrimi’nden günümüze kadar teknolojik ve endüstriyel birçok gelişme meydana gelmiştir. Nüfusun çoğalması, çarpık kentleşme, doğal kaynakların bilinçsiz kullanımı, endüstriyel faaliyetler sonucu oluşan atıklar önce küçük çevresel problemlere daha sonra ozon tabakasının incelmesine yol açan küresel bir etkiye neden olmuştur. Çevresel problemlerin geri dönülemez zararlara yol açması, tüm dünyanın sürdürülebilirlik konusunda birtakım sorumluluklar alması gerektiğini ortaya koymuştur. Sürdürülebilir üretimi sağlama konusunda işletmeler, ürün tasarımından geri dönüşüme kadar her aşamada doğal kaynak ve enerji kullanımını minimum derecede tutmayı amaçlamaktadır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte sosyal medya araçlarının etkin bir şekilde kullanılması ve sürdürülebilirlik konusunda oluşan bilinçlenme sonucunda paylaşım odaklı yeni iş modelleri meydana gelmiştir. Bireyler ve üreticiler aşırı tüketimin yol açtığı çevresel problemler, ekonomik kaygılar ve tüketim anlayışının değişmesi nedeniyle paylaşım ekonomisini tercih etmektedir. Eğitim, konaklama, ulaşım, giyim, turizm gibi hayatın her alanında rastlamak mümkündür. Birçok alanda yetenek, bilgi ve becerilerini paylaşmak amacıyla hizmet sağlayıcılar ile tüketicileri bir araya getiren sosyal medya platformları, paylaşım ekonomisinin gelişmesinde anahtar role sahiptir. Günümüzde paylaşım platformları aracılığıyla ticari faaliyetler gerçekleştiren üreticilerin artması bu alana olan ilgiyi artırmaktadır. Bu çalışmada; literatüre dayalı bir inceleme yapılarak sürdürülebilir üretim ve paylaşım ekonomisi ilişkisi üzerine teorik bir değerlendirme yapılmıştır. Paylaşım ekonomisi bağlamındaki iş modelleri, sürdürülebilir üretimin perspektifinden değerlendirilerek ekonomik, çevresel ve sosyal etkileri hakkında kavramsal bir çerçeve sunulmuştur.

Since the Industrial Revolution, many technological and industrial developments have occurred. The increase of population, unplanned urbanization, unconscious use of natural resources, and wastes resulting from industrial activities have caused minor environmental problems at first and afterwards a global impact, leading to pour of the ozone layer. The fact that environmental problems cause irreversible damage has revealed that the whole world ought to take some responsibilities on sustainability. Businesses in order to supply sustainable production aim to keep the use of natural resources and energy at minimum at every stage from product design to recycling. As a result of the effective use of social media tools and consciousness about sustainability with the development of technology, new sharing-oriented business models have emerged. Individuals and producers prefer the sharing economy owing to environmental problems caused by excessive consumption, economic concerns and changing consumption mentality. It is possible to come upon in all areas of life including training, accommodation, means of transportation, clothing, tourism. Social media platforms, which bring together service providers and consumers in order to share their talents, knowledge and skills in many fields, have a key role in the development of the sharing economy. Today, the increase in producers who carry out commercial activities through sharing platforms increases the interest in this field. In this study; a theoretical evaluation was made on the relationship between sustainable production and sharing economy by making a review based on the literature. Business models in the context of the sharing economy are evaluated from the perspective of sustainable production, and a conceptual framework is presented for their economic, environmental and social effects.