İmalat sektöründeki işletmelerde covid-19'un finansal yansıması: BİST-100 örneği

Abstract

Bu çalışmada temel amaç BİST-100’de işlem gören imalat sanayi firmalarının Covid-19’un oluşturduğu finansal etkilerinin nedensellik analizleri ile incelenmesidir. Bu kapsamda 2017M01-2022M09 dönemlerini içeren aylık periyotlu BIST-Sınai, BIST-100, sanayi üretim endeksi, imalat sektörü kapasite kullanım oranı, imalat sanayi ciro endeksi, imalat sanayi ihracat verileri, imalat sanayi ithalat verileri, Covid-19 vaka ve ölüm sayıları kullanılmıştır. Bu amaçla oluşturulan değişkenlerin Genişletilmiş Dickey-Fuller testlerinde birim kök tespit edilmiş ve bu sebeple serilerin logaritmik farkları alınarak durağanlaştırılmıştır. Serilerin seviye düzeyinde durağan olmaması sebebi ile Toda-Yamamoto nedensellik testi uygulanmıştır. Testin sonucunda vaka ve hasta sayılarından sanayi üretim endeksi, kapasite kullanım oranı ve imalat sanayi ihracatına doğru bir nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir.

The main purpose of this study is to examine the financial effects of Covid-19 on manufacturing industry companies traded in BIST-100 with causality analysis. In this context, monthly period BIST-Industrial, BIST-100, industrial production index, manufacturing sector capacity utilization rate, manufacturing industry turnover index, manufacturing industry export data, manufacturing industry import data, Covid-19 case and death numbers covering the periods 2017M01-2022M09 were used. The unit root of the variables created for this purpose was determined in the Extended Dickey-Fuller tests, and for this reason, the logarithmic differences of the series were taken to be stationary. Toda-Yamamoto causality test was applied because the series were not stationary at the level level. As a result of the test, it has been determined that there is a causality relationship from the number of cases and patients to the industrial production index, capacity utilization rate and manufacturing industry exports.