Türk Sosyal Sigorta Primlerinde Muhtasar Beyanname ile Bildirimin İlgili Taraflar Ekseninde Değerlendirilmesi: Durum Çalışması Deseninde Bir Uygulama

Abstract

Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi büyük ölçüde sosyal sigorta sistemi içinde toplanan primler yoluyla finanse edilmektedir. Sosyal sigorta sisteminde (4a sigortalılarında) prim bildirme ve ödeme yükümlüsü işverendir. 01.08.2020 tarihinden itibaren sigortalıların prim bildirimleri, “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” yerine, vergi matrahları ile birlikte “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi” adı verilen belge ile bildirilmeye başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile tek belgede ikili bildirim (prim ve vergi) uygulamasını, muhasebe meslek mensupları ve Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili çalışanları açısından uygulama etkinliğini derinlemesine değerlendirmektir. Araştırma nitel yöntemle, durum çalışması deseninde yürütülmüştür. Bu amaçla bir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün sekiz çalışanı ve Mali Müşavir olarak faaliyet gösteren dokuz meslek mensubu ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede uygulamanın olumlu ve olumsuz bulunan yanları belirlenmiş ve meta çıkarımlarda bulunulmuştur. Uygulama taraflar açısından “genel olarak” kolaylaştırıcı bulunmasına rağmen, mücbir sebep hallerinde muhatapların (iki bildirimden birini) yanlış değerlendirme yoluyla İdari Para Cezası maruziyetine bağlı mağduriyet oluşturma riski taşımaktadır.