ELAMTU: ELAM ADI VE ELAM TOPRAKLARI ÇERÇEVESİNDE MODERN GÜNEYBATI İRAN’IN COĞRAFİ KİMLİĞİ

Abstract

İsmini hüküm sürdüğü engebeli ve yüksek coğrafyadan alan Elam Krallığı, çivi yazılı kaynaklarda “Yüksek Ülke” anlamına gelen “Elamtu” ve türevi sözcüklerle ifade edilmiştir. Elam Krallığı, bugünkü İran’ın Huzistan, Fars, Luristan, Kirman ve Senendec bölgelerini içeren ve genel olarak Güneybatı İran olarak bilinen coğrafyada MÖ 3-1. binyıllar arasında hüküm sürmüştür. Krallığa başkentlik yapan Susa ve Anşan şehirleri göz önünde bulundurulduğunda Elam’ın çekirdek bölgesini Huzistan ve Fars illeri meydana getirmiştir. Güneybatı İran, Zagros Dağları ve Huzistan Ovası başta olmak üzere yüksek dağlar ile geniş ovaların bir arada bulunduğu, Karun ve Kerhe gibi nehirlerin yanı sıra Bahtıgan ve Meharlu gibi göllerin yer aldığı, yeryüzü şekilleri ve doğal kaynaklar bakımından zengin bir coğrafyadır. Mezopotamya ile komşu olan söz konusu bölge, farklı iklim ve bitki türlerine ev sahipliği yapmaktadır. Yer yer kurak iklimin ağır bastığı bölgede yüksek kesimler kısmen ağaçlarla örtülü iken, ovalık alanlarda nispeten bozkır bitkisi örtüsü öne çıkmaktadır. Tüm bu coğrafi unsurlar, Güneybatı İran coğrafyasının mozaik bir yapı olarak nitelendirilmesine olanak tanımaktadır.