Verimlilik Fırsatı Olarak Döngüsel Ekonomi: Döngüsel Modele Geçişte Atalet Engeli

Abstract

Amaç: İşletmeler açısından önemli verimlilik fırsatları yaratan döngüsel ekonomi modeline geçişe yönelik, kurumlarda engel oluşturan örgütsel atalet kavramının boyutlarının öncelik sırasını belirleyerek hangi boyutun değişime daha fazla direnç oluşturduğunu tespit etmektir. Yöntem: Çalışmada Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) kullanılmıştır. Veriler, en az on yıldır aynı görevi yürüten, döngüsel modele tereddütle yaklaşan 5 ve döngüsel modele geçiş yapmak üzere olan 5 olmak üzere, toplam 10 işletmenin yöneticisi/lideri (uzman) yardımıyla toplanmıştır. Bulgular: Döngüsel ekonomiye geçişte en önemli atalet boyutunun psikolojik atalet (0,45) olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç değişime direncin odağında çalışanların olduğunu göstermektedir. Sezgisel atalet alt boyutunda ‘değişim için yeni kavramları incelemeyi ve öğrenmeyi denememe.’ (0,33); Eylem ataleti alt boyutunda ‘sorun çözme şeklini değiştirmek için öneri kabul etmeme.’ (0,33); Psikolojik atalet alt boyutunda ‘işletmedeki herhangi bir değişiklikte çalışanların tehdit altında hissetmesi.’ (0,40) ifadeleri öne çıkarken, genel sıralamada ‘çalışanların mevcut süreçleri sevmesi ve değiştirilmesini istememesi.’ (0,15) ilk sırada yer almıştır. Özgünlük: Elde edilen bulguların, örgütsel atalet hakkında teorik ve ampirik bilgi sunması beklenmektedir. Ayrıca işletmelerin kendi atalet yapılarını ve döngüsellik değerlerini sorgulamaları açısından bir bakış açısı sunarak, genel sürdürülebilirlik gündemlerini geliştirmek, bütünsel stratejiler ve çözümler oluşturmak için önemli ipuçları sağlanabilecektir. Bu yolla işletmelerin daha verimli bir iş sürecine kavuşmalarına katkı sağlanması hedeflenmektedir.