Fen bilimleri ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin çevre bilinci algıları

Abstract

Bu çalışmada fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin çevre bilinci ve alt boyutlarına ilişkin algıları ve bu algılarının kişisel değişkenlere göre durumu araştırılmıştır. Araştırma betimsel tarama modelindedir. Denizli merkez ilçelerinde resmi okullarda görevli 104 fen bilgisi ve 80 sosyal bilgiler öğretmeninden veriler toplanmıştır. Veri toplamak için Çevre Bilincine Sahip Öğretmen Nitelikleri Ölçeği kullanılmıştır. Fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin çevre bilinciyle ilgili algılarında en yüksek ortalama her zaman düzeyinde “Geri dönüşümlü atıkların neler olduğunu bilmesi ve öğrencilerini de bu konuda bilinçlendirmesi” maddesindedir. Bunu “Çevre sorunlarının pek çoğunun insan kaynaklı olduğunu ve bu sorunların çözümünün yine insanların çabalarıyla olacağının öğrencilere kavratması” ve “Öğrencilerin çevre ile ilgili olumlu tutum geliştirmeleri için çaba göstermesi” maddelerine her zaman düzeyinde tespit edilmiştir. En düşük ortalama “Doğayı tanıtma ve doğada yaşantılar kazandırmaya yönelik geziler düzenlemesi” maddesine bazen düzeyinde ölçülmüştür. Fen bilimleri ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin çevre bilinci alt boyutlarına yönelik algılarında en yüksek ortalamanın her zaman düzeyinde tutum ve bilinçlendirme boyutunda olduğu görülürken bunu genellikle düzeyinde uygulama ve model olma boyutu ve genellikle düzeyinde sosyal aktivite ve işbirliği boyutu izlemiştir. En düşük ortalama ise genellikle düzeyinde günlük yaşamla ilişkilendirme boyutunda gerçekleşmiştir. Genel çevre bilinci ise genellikle düzeyindedir. Fen bilimleri ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin çevre bilinci algıları öğretmenlerin kişisel özelliklerine göre farklılık analizlerinde cinsiyet, yaş ve öğrenim düzeyine göre farklılık göstermez iken branş ve çevre eğitimiyle ilgili eğitim almaya göre farklılık göstermiştir. Bu farklılıkların branşa göre günlük yaşamla ilişkilendirme boyutunda fen bilgisi öğretmenleri lehine yüksek olduğu görülmüştür. Çevre eğitimiyle ilgili eğitim almaya göre ise bütün boyutlarda ve genel olarak çevre eğitimi konusunda eğitim alanların bu konuda eğitim almayanlardan daha yüksek düzeyde çevre bilincine sahip oldukları görülmüştür.