Doğrudan yabancı yatırımlar ve kurumsal kalite küresel finansal kriz öncesi ve sonrası için karşılaştırmalı bir analiz

Abstract

Dünyada ulaşım ve iletişim kanallarının gelişmesi ve teknolojik kazanımların artması ile birlikte küreselleşme hız kazanmıştır. Küreselleşme ile birlikte ülkelerin karşılıklı bağımlılıkları artmış ve finansal entegrasyonu da beraberinde getirmiştir. Bu doğrultuda sermaye hareketlerindeki kısıtlamalar önemli ölçüde azaltılmış ve sermaye akımlarının belirleyicileri önemli bir konu haline gelmiştir. Sermaye akımlarını belirleyen faktörler arasında son yıllarda kurumsal kalite kavramı öne çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı doğrudan yabancı yatırımlar ile kurumsal kalite arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Dünyadaki doğrudan yabancı yatırımların ortalaması alınarak ortalama üzerinde ve altında kalan ülkeler; en çok doğrudan yabancı yatırım çeken ve en az doğrudan yabancı yatırım çeken ülkeler olarak belirlenmiştir. 2008 küresel finansal krizinin doğrudan yabancı yatırımların yapısında önemli etkilere sahip olması nedeniyle kriz öncesi (1996-2007) ve kriz sonrası (2008-2021) dönemler için statik ve dinamik modellerle ampirik analizler gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda; Temel Bileşen Analizi ile oluşturulmuş kurumsal kalite endeksinin kullanıldığı analizde kurumsal kalite endeksi ile DYY arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanamamıştır. Kurumsal kalitenin alt göstergeleri ile yapılan analizler sonucunda; politik istikrar göstergesinin kriz öncesi dönemde en çok DYY çeken ülkelerde, kriz sonrası dönemde ise en az DYY çeken ülkelerde DYY üzerinde pozitif etkisi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca kurumsal kalite alt göstergelerinden hükümet etkinliğinin, kriz öncesi dönemde en az DYY çeken ülkelerde DYY girişleri üzerinde negatif etkileri olduğu saptanmıştır. Son olarak ticarete açıklık ve finansal gelişmenin DYY üzerinde önemli etkileri olduğu tespit edilmiştir.

Globalization has accelerated due to the expansion of global transportation and communication networks as well as the speeding up of technological gains. The interdependence of nations has grown as a result of globalization, and financial integration has come along for the ride. In this regard, limits on capital movements have been significantly reduced, and it is now crucial to understand the factors that influence capital flows. The idea of institutional quality has been more prominent among the elements affecting capital flows in recent years. This study's objective is to examine the connection between institutional quality and foreign direct investments. The countries that attract the most amount of foreign direct investment and the least amount of foreign direct investment, respectively, are those that are above and below the global average for foreign direct investment. Analysis using static and dynamic models was done for the pre-crisis (1996-2007) and post-crisis (2008-2021) eras because the 2008 global financial crisis had a substantial impact on the structure of foreign direct investments. According to empirical findings, there was no statistically significant relationship between the institutional quality index and FDI in the analysis utilizing the institutional quality index produced by Principal Component Analysis. The political stability indicator has a positive impact on FDI in the countries that attracted the most FDI prior to the crisis and in the countries that attracted the least FDI following the crisis, according to the analysis done with the sub-indicators of institutional quality. Additionally, it was shown that government effectiveness, one of the institutional quality sub-indicators, had a negative impact on FDI inflows in the countries that received the least FDI prior to the financial crisis. Additionally, trade openness and financial development have been found to have significant effects on FDI.