Şiirde göstergelerle anlama ve anlamlandırma "seni yaşamak" örneği

Abstract

En basit tanımıyla dil insanlar arasındaki iletişimi sağlayan bir araçtır. Gerek sözlü gerek yazılı olsun, bu iletişimi sağlayan dil dediğimiz araç farklı göstergelerin belli bir sistem dahilinde bir araya gelmesiyle oluşan bir bütündür. Dilbilimin kurucusu olan Saussure’e göre dil, bir sözcükler listesi değil, bir göstergeler dizgesidir. Bu dizgenin parçaları olan göstergeler ayrılmaz iki yüzü olan birimlerdir ki bu yüzlerin biri ses yani gösteren, öteki ise kavram yani gösterilendir ve aralarındaki ilişki, Saussure’ün deyimiyle nedensizdir. Çevremizdeki her şeyi anlatabilmeyi sağlayan işte bu çift yüzlü göstergelerdir. Bu çalışmamızda dili kullanmanın en güzel alanı olan edebiyatın şiir türü örneklerinden olan Behçet Necatigil’in “Seni Yaşamak” şiirinde kullanılan dilsel göstergelerin nasıl farklı bir anlam kazandığı, sözdizimsel ve biçimsel yapılarıyla ele alınarak, dilbilimin anlambilim alt dalı içerisinde değerlendirilecektir. Şiiri oluşturan göstergeler kesitler halinde ele alınarak, şairin görünenin arkasındaki gerçeği okura nasıl aktardığı irdelenecektir. Çünkü şiirde kullanılan dil günlük dildeki yapılardan çok farklıdır. Kullanılan sözcükler çok farklı boyutlarda değerlendirilebilmeye elverişlidir. Dolayısıyla farklı anlamlara bürünmeleri de olağandır. Bu çalışmada ele alınacak şiir, sözcük ve tümce düzeyinde dilbilimsel yöntemle incelenecek, daha sonra da elde edilen bulgular üzerinden şiirin derin yapıdaki anlamına, göstergebilimsel ve anlambilimsel bir yaklaşımla yeni bir anlam kazandırılmaya çalışılacaktır. Şiiri şiir yapan, sözcükleri sahip oldukları anlamların ötesine taşıyan imgelere ve söylenenin derin yapısına ışık tutan bir kapı aralanacaktır.