Gagavuz Türkçesinin morfofonolojisi

Abstract

Morfofonoloji, biçimbirimlerin ayırt edici ses bilgisel özelliklerini belirleyip, bu biçimbirimlerin birleşmeleri sırasında meydana gelen değişimleri belirlemek için kurallar oluşturmak ve biçim-ses bilgisi değişim teorisi meydana getirmektedir. Bu morfofonojik kurallar kelime türetiminin ses bilgisi ile nasıl etkileşime girdiğini açıklamaktadır. Çalışmamızda Gagavuz Türkçesinin bağımlı biçimbirimlerinde meydana gelen biçim-ses bilgisi değişimi kurallarının belirlenip kelime türetiminin ses bilgisi ile nasıl etkileşime girdiği açıklanmaya çalışılmıştır. Giriş bölümü üç alt başlıktan meydana gelmektedir. İlk alt başlıkta Gagavuzlar ile ilgili bilgi verilmiştir. İkinci başlıkta Gagavuz Türkçesi ile ilgili bilgi verildikten sonra üçüncü başlıkta Morfofonoloji tanımlanmış ve bu alanla ilgili çalışmalara yer verilmiştir. İnceleme kısmı üç ana başlıktan oluşmaktadır. Bu başlıklar altında Yapım Biçimbirimleri, Fiilimsi Biçimbirimleri, Çekim Biçimbirimleri incelenmiştir. İlk ana başlık olan Yapım biçimbirimleri beş alt başlıkta incelenmiştir: İsimden İsim Yapım Biçimbirimleri, İsimden Fiil Yapım Biçimbirimleri, Fiilden İsim Yapım Biçimbirimleri, Fiilden Fiil Yapım Biçimbirimleri, Biçim Bilgisel Kalıplaşmalar. İkinci ana başlıkta Fiilimsi Biçimbirimleri incelenmiştir. Fiilimsi Biçimbirimleri üç alt başlıkta incelenmiştir: İsim Fiil, Sıfat Fiil, Zarf Fiil. Üçüncü ana başlık olan Çekim Biçimbirimleri iki alt başlıkta incelenmiştir: İsim Çekim Biçimbirimleri, Fiil Çekim Biçimbirimleri. Çalışmamızda elde ettiğimiz bilgiler Sonuç kısmında maddeler hâlinde bildirilmiştir. Kaynaklar kısmında istifade ettiğimiz eserler alfabetik olarak sıralanmıştır.

Morphophonology identifies the distinguishing characteristic phonological qualifications of morphemes, composes the rules to specify the changes that consist of during the unification of these morphemes and generates the theory of morpho-phonological change. These morphological rules specify how to word deviation interacts with the phonology. In this study, tried to state the rules of phonological change bound form of Gagauz Turkish and to specify how to word derivation interacts with phonology. The introductory part eventuates of three subheadings, First one includes information about Gagauz Turks. In the second subheading, after the information was specified on Gagauz Turkish, Morphophonology was clarified in the third subheading, and relevant studies are included. The review part consists of three major topics, derivational affixes, Verbal affixes, and Inflectional affixes were analyzed under these topics. The first major topic of derivational affixes were analyzed under the five subheadings; noun to verb affixes, verb-to-noun affixes, verb-to-verb affixes, morphophonogıcal set phrases, The verbal affixes were analyzed under the second major topic and this topic were analyzed under the three subheadings: Verbal noun, verbal adjective, verbal adverb. The ınflectional affixes which are our last major topic were analyzed under the two subheadings; noun inflection affixes and verb inflection affixes. The results that we achieved are reported as articles in the Conclusion part. The resources that have been used for this research are listed alphabetically in the resources part.