Müze Ziyaretlerindeki Deneyimsel Tüketimin Boyutları

Abstract

Müzeler kültürel endüstrilerde artan rekabetle birlikte pazarlama alanının inceleme konularından biri haline gelmiştir. Bu kapsamda, literatürde müze deneyimini inceleyen deneyimsel tüketim odaklı ve müşteri deneyimi yönetimi odaklı iki tür araştırma yaklaşımının geliştiği görülmektedir. Deneyimsel tüketim odaklı çalışmalar müze ziyaretlerinde ortaya çıkan müşteri deneyimi türleri ile müşterilerin bu deneyimlere karşı verdikleri tepkilere odaklanmışlardır. Müşteri deneyimi yönetimi odaklı çalışmalarda ise hizmetle ilgili deneyimsel uyarıcılar irdelenmiştir. Bu çalışmalar müze deneyimi ile ilgili farklı bulgular sunmuş olsalar da müzede ortaya çıkan deneyim türleri ve çıktılarını kapsayıcı bir şekilde sınıflandırma konusunda yetersiz kalmışlardır. Dolayısıyla, bu çalışmada deneyimsel tüketim yaklaşımını benimseyen önceki çalışmalar üzerinde bir sistematik literatür analizi gerçekleştirilerek müze ziyaretlerinde ortaya çıkan deneyim türlerini ve çıktılarını içeren detaylı bir kavramsal model geliştirilmiştir. Çalışmanın bulguları müze ve pazarlama literatürü ve ilgili profesyoneller için katkılar sunmaktadır. Özellikle, ziyaretçi kaynaklı deneyimlerle birlikte daha önce göz ardı edilen ortam kaynaklı deneyimlerin deneyim türü olarak sınıflandırılmasıyla literatüre yenilikçi bir bakış açısı sunulmaktadır.