Anadili edinimi ve yabancı dil olarak Türkçe öğreniminde karşılaşılan dil yanlışları görünümleri ( PADAM örneği)

Abstract

Lonis Nehaoua’nın “Yabancı Dil Öğreniminde Dil Aktarımları (2010) kuramından hareketle PADAM’da Türkçe öğrenen yabancıların yapmış oldukları olumlu ve olumsuz dil aktarımları incelenecektir. Bunun yanı sıra Bruner ve Boysons de Bardies’nin Anadili Edinimi kuramlarında çocukların yaptıkları beneşlem (idiosyncrasic) örnekleriyle Clark’ın kuramı ışığında çocukların anlam daralması veya anlam genişlemesi yoluyla ürettikleri dilsel yapılar incelenecektir. Gerek yabancı dil öğreniminde gerekse anadili ediniminde yapılan bu aktarım yanlışları Corder, Pasquié, Noyau gibi araştırmacılar tarafından sistemli hatalar veya sistemsiz hatalar diye ikiye ayrılmıştır. Anadili edinimi incelemeleri için 2-6 yaş grubu 50 çocuğun doğal ortamda ürettikleri sözceler hem ses kayıtları hem de alınan notlarla derlenerek bir bütünce oluşturulmuştur. Bu çalışma, yedi farklı ülkeden [Afganistan (9), Benin (1), Endonezya (1), Fas (1), Güney Sudan (1), İsviçre (1), Mali (2), Suriye (1), Rusya (1)] 18 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Afganistanlı öğrencilerin sayısı fazla olmakla birlikte, 3 öğrencinin anadili Farsça, diğerlerininki Özbekçedir. Rusyalı öğrencinin anadili ise Tatarcadır. Verilerin analizi sırasında anadili faktörü göz önünde bulundurulmuştur. Anadili Türk dillerinden olan öğrenciler dışında daha önce Türkçe altyapısı olan öğrenci yoktur. Bütün öğrenciler 31.09.2013 tarihinde Türkçe öğrenmeye başlamışlardır. Çalışmamızda, öğrencilerin A1, A2 ve B1 düzeylerindeki yazma dersi çalışmaları ve sınav kâğıtları ile yazma defterleri, veri toplamak için kullandığımız araçları oluşturmuştur. Ünite sonlarında, öğrencilere düzeylerine uygun yazma konuları verilmiş ve yazılı anlatım becerisi gelişme düzeyleri takip edilmiştir. Yazılı anlatım becerilerinin yanı sıra, dilbilgisi becerilerinin de izlenebildiği bu yöntemle, öğrencilerin özellikle fiil çekimlerinde yaptıkları hatalar tespit edilmiştir. Yabancı dil olarak Türkçe öğreniminde henüz başlangıç düzeyindeki öğrencilerde sıkça karşılaşılan fiil çekimi hataları, genellikle anadilinin etkisiyle ortaya çıkan hatalardır. Örneğin anadili Arapça olan A1 öğrencisi ilk haftalarda, henüz üşü- fiilini bilmediği ama soğuk kelimesini bildiği için kendi anadilinin etkisiyle “Soğukuyorum” gibi bir cümle kurabilmektedir. Özellikle, anadili bükümlü dillerden olan öğrencilerde karşılaşılan bu hatalardan dolayı, isim kökenli kelimeler ile fiil kökenli kelimelerin ve bu kelimelerin alacağı eklerin farklı olduğunun öğrenciye öncelikli olarak anlatılması ve ek işletiminin mantığının kavratılması gerekmektedir. Aynı şekilde çocukların anadili ediniminde fiil kullanımında karşılaşılan farklı yapılar da sınıflandırılmaya çalışılacaktır. Yapılan yanlışlıkların sistemli olup olmadığı incelenerek farklı şekilde adlandırılıp adlandırılamayacağı konusu tartışılacaktır.