Cumhuriyet dönemi toplumsal dinamikler

Abstract

Osmanlı Devleti’nden Cumhuriyet’e toplumsal değişim sorunsalını devlet-toplum bütünleşmesini gerçekleştirebilme düzeyi açısından ele almaya çalışan bu yazının temel argümanı, yeni kurulmuş olan Cumhuriyet’in toplumsal dinamikleridir. O dönemdeki toplumsal değişimi sosyolojik perspektiften okunaklı ve anlaşılır bir şekilde ortaya koymak için tüccar, eşraf ve bürokrattan oluşan sınıfsal yapının analizi oldukça önemlidir. Gerçekten de o dönemde Batılı Endüstri Devrimi’nin benzeri bir endüstrileşme hamlesini gerçeğe dönüştürebilmek, büyük ölçüde bu sınıfsal yapı arasındaki uyuma bağlıydı. Ancak tüccar ve eşrafın bürokratın şart koştuğu endüstrileşme hamlesine yönelmeyerek ticarete yönelmesi, bu üçlü sınıf yapısı arasındaki çelişkileri daha da pekiştirmiştir. Böylelikle yeni kurulan Cumhuriyet ile birlikte hedeflenen batılı toplum yapısının oluşumu ve gelişimi olasılığı da tam anlamıyla ortadan kalkmış oluyordu. Kaldı ki yeni kurulan Cumhuriyet ile birlikte gerçekleştirilmek istenen toplumsal değişimin 5000 yıllık Türk kültür kodundan ilk kez kopuş anlamına geleceği göz önünde bulundurulduğunda, bir anlamda batılı hale gelmenin hemen hemen olanaksız olduğu haliyle açıkça ortaya çıkacaktır.

The fundamental argument of this article that evaluate transformation issue from Osmanlı to Republic of Turkey from the viewpoint of society-state combination are societal dynamics of newly established Republic period. Analysis of class structure consisting of merchant, gentry and bureaucrat is fairly important in order to put forth societal change in this period from the perspective of sociology as readable and understandable,. Actually, realization of industrialization attach as same as Western Industrial Revolution in the given period was closely linked with compromise of this class structure. However, that inclination of merchant and gentry to commerce intead of industrialization that set from bureaucrat to others fairly strenghtened the contradiction among these three social classes. So, the possibility of formation and development of western style society with targeted newly established republic was completely removed. Moreover, That societal transformation which was planned to realize by means of newly established republic means the first disangagement from 5000 years Turkish cultural code taken into account the impossibility of becoming western will be clearly revealed, in a manner of speaking.