Sosyo-Psikolojik ve Dinî Yönleriyle Cimrilik Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Açgözlülük, haset, hırs gibi kavramlarla ilişkili olan cimrilik, harcama konusundaki yetersizliğe ve anormalliğe işaret etmekte ve biriktirme, yığma, istifleme tarzında ortaya çıkmaktadır. Cimrinin nesneyle kurduğu ilişki biçimi ve onlara atfettiği özel anlamlar problemlidir. Cimrilerin hayatında para, soyut ve manevî değerlerin yerine ikâme edilmiş, bazı sosyal temelli güdülerin karşılanmasında ana referans olarak görülmüştür. Cimri, vermenin veya harcamanın gerekli olmadığına yönelik hatalı bilişleri neticesinde ilişkilerinde zayıf, yüzeysel ve faydacı bir yaklaşımı benimsemiştir. Bu da hem paraya yüklenen kritik rol hem de cimrilik kaynaklı davranışların beraberinde getirdiği yalnızlık sonucunda şüphe, korku, kaygı gibi yıpratıcı duyguların iç dünyada yüksek düzeyde deneyimlenmesine yol açmaktadır. İslam’da cimrilik, kötü huylar kategorisinde ele alınmış, dünya ve ahiret mutluluğunun önünde önemli bir engel olarak zikredilmiştir. Bu makalede cimriliğin kavramsal yapısı psikolojik ve dinî yönden incelenmiş, cimrilik davranışına yol açan durumlar değerlendirilmiştir. Cimrilikle ilişkili duygular ve cimriliğin ruh sağlığına yansımaları üzerinde durulmuştur.