16. YY. Şairlerinden Zati, Muhibbi, Baki, Fuzuli, Taşlıcalı Yahya, Nev’i, Cinani, Hayali, Hayreti’nin divanlarında atasözleri Ve deyimler

Abstract

Türk edebîyâtında atasözleri ve deyimler sıklıkla kullanılmaktadır. Klasik Türk edebîyâtında bu söz varlıklarının şairler tarafından nasıl ve hangi sıklıkla kullanıldığı düşüncesiyle Zâtî, Muhibbî, Bâkî, Fuzûlî, Taşlıcalı Yahyâ, Nev’î, Cinânî, Hayâlî, Hayretî 16. yüzyıl şairlerinden bazılarının dîvânları incelenmiştir. 16. yüzyıl şairlerinin dîvânları taranarak Ömer Asım Aksoy’un Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü (1-2) ve TDK Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü adlı eserlerdeki atasözleri ve deyimler ile karşılaştırılmıştır. Dîvânlarda tespit edilen ama yukarıda adı geçen iki eserde yer almayan, deyim ve atasözü gibi kullanılabilen sözler de dîvânlarda geçtiği biçimiyle belirtilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda 1058 deyim, 54 atasözü tespit edilmiştir. Çalışmamıza konu olan şairler içerisinde en fazla atasözü ve deyim kullanan şairin Zâtî olduğu belirlenmiştir.

Proverbs and idioms are frequently used in Turkish literatüre. The dîvâns of some of the 16th century poets were examined, considering how and how often these words were used by poets in Turkish literatüre. By scanning the dîvâns of 16th century poets Zâtî, Muhibbî, Bâkî, Fuzûlî, Taşlıcalı Yahyâ, Nev’î, Cinânî, Hayâlî, Hayretî, Ömer Asım Aksoy’s Dictionary of Proverbs and Idioms (1-2) and TDK Dictionary of Proverbs and Idioms Proverbs and idioms in the Works werw compared. The words that can be used as idioms and proverbs in the dîvâns but or included in the two mentioned Works are also staded as they are in the dîvân. As a result of the ezamination, 1058 idioms and 54 proverbs were identified. It has been determined that Zâtî is the poet who uses the most proverbs and idioms among the poets who are the subject of our study.