Yaş Meyve ve Sebze Sektöründe Farklı Seviyelerdeki Tedarikçilerin Seçim Kriterlerinin Karşılaştırılması

Abstract

Yaş meyve ve sebzelerin tarladan tüketiciye ulaştırılmasına kadar devam eden tedarik zincirindeki tüm unsurlar insanlık için büyük önem arz etmektedir. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaş meyve ve sebzelerin tüketiciye ulaştırılmasındaki tedarik zincirinde farklı karar vericiler yer almaktadır. Ülkemizdeki duruma bakıldığında; ürünün üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar geçen süreçte tarladan toptancı hallerine, toptancı hallerinden marketlere/manavlara ve marketlerden/manavlardan da tüketiciye ulaştırılması adımları yer almaktadır. Çalışma kapsamında yaş meyve ve sebze ürünlerinin tedarikinde söz sahibi olan toptancı hali komisyoncularının tarlalardaki ürün seçim yaklaşımları, market/manav yöneticilerinin toptancı hallerindeki seçim yaklaşımları ve son tüketicilerin marketlerdeki/manavlardaki seçim yaklaşımları araştırılmıştır. İncelenen her bir tedarik kanalı için tedarikçi seçimlerindeki en önemli kriterlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında Denizli ilinde bulunan yaş meyve ve sebze toptancı hali komisyoncuları, ilde faaliyet gösteren yerli ve ulusal marketler ile ilde farklı bölgelerde yaşayan tüketiciler kalite, fiyat, teslimat, hizmet, ürün ana kriteri ve bu ana kriterlerin alt açılımları üzerinden değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. Farklı seviyelerde yer alan tedarikçilerin seçim kararlarında etkili önemli kriterlerin bulunması, en uygun tedarikçinin seçilmesi ve sonuçların karşılaştırılmasında AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde, yaş meyve ve sebze tedarik zincirinde yer alan tüketiciler dışındaki karar vericilerin bakış açılarının tüketici beklentilerinden uzak olduğu görülmektedir.