Denizli il merkezindeki kadınlarda postpartum depresyon sıklığı ve etkileyen faktörler

Abstract

Giriş ve Amaç: Kadın için önemli birçok biyolojik değişimin yaşandığı postpartum dönem, hem psikolojik hem de sosyal açıdan farklılıkların gözlemlendiği komplike bir yaşam dönemidir. Bu dönemin ilk 6 ayı hem anne hem de bebeğin sağlığını olumsuz yönde etkileyen postpartum depresyon açısından yüksek risklidir. Bu sebeple de tüm dünya için önemli bir halk sağlığı sorunudur. Aile sağlığı merkezlerinde yapılacak öz bildirim ölçekleri sayesinde riski saptanarak, önlem alınabilmektedir. Bu çalışmanın amacı Denizli il merkezindeki kadınlarda postpartum depresyon sıklığını ve postpartum depresyon belirtisi ile ilişkili faktörlerini belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki bu araştırmaya 15 Ağustos 2022-15 Ağustos 2023 tarihleri arasında Denizli il merkezinden seçilen 8 aile sağlığı merkezine başvuran gönüllü 150 kadın katıldı. Katılımcılardan yazılı onam alındıktan sonra sosyodemografik verileri içeren anket formu ve Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları mevcut olan Doğum Sonrası Depresyon Tarama Ölçeği yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır. Tanımlayıcı bulgular sayı, yüzde ve ortalama veya ortanca değerler ile sunulmuştur. Bağımlı değişken ile bağımlı değişkenler arasındaki ilişki ki-kare ve lojistik regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. İstatistiksel olarak anlamlılık düzeyi p<0.05 kabul edilmişti Bulgular: Çalışmamızda katılımcıların yaş ortalamaları 31,80±4,11 yıl ve doğum sonrası ortalama ayları 3,30±1,53 idi. Doğum Sonrası Depresyon Tarama Ölçeği’nden alınan en düşük puan 36, en yüksek puan 71 ve toplam puan ortalaması 49,09±7,62 olarak saptandı. Ve Doğum Sonrası Depresyon Tarama Ölçeği’ne göre postpartum depresyon sıklığı %20 olarak bulunmuştur. Plansız gebelik, doğum sonrası bebeğin sağlık sorunu yaşaması, bebeğin uyku problemlerinin olması ve annenin aile büyükleriyle sorun yaşaması postpartum depresyon açısından risk faktörü olarak belirlenmiştir. Sonuç: Çalışmamızda postpartum depresyon sıklığı %20 olarak saptanmıştır. Planlamadan gebe kalan, bebeğinde uyku problemi olduğunu düşünen, bebeğinin sağlık sorunları olan ve aile büyükleriyle sorunlar yaşadığını ifade eden kadınlarda postpartum depresyon riskinin daha fazla olduğu bulunmuştur. Taramalar sayesinde postpartum depresyon tanısının erken saptanması, uygun tedavinin seçilmesi ve psikososyal desteğe erkenden ulaşabilmesi çok önemlidir. Bu sayede hastalığın anne, bebek ve aile üzerindeki olumsuz etkilerinin önüne geçilebilir. Gelecekte yapılacak olan çalışmalarda önleme ve erken teşhis açısından postpartum depresyonu etkileyen sosyo-demografik, biyolojik ve kültürel faktörlerin daha kapsamlı olarak araştırılması önerilir.

Introduction And Aim: The postpartum period, during which significant biological changes occur in women, represents a complex phase of life where both psychological and social differences are observed. The first 6 months of this period pose a high risk for postpartum depression, which negatively impacts the health of both the mother and the baby, making it a significant public health concern worldwide. Identification of this risk through self-report scales conducted in family health centers enables proactive measures to be taken. This study aims to determine the frequency of postpartum depression and associated factors among women in the city center of Denizli. Materials And Methods: This cross-sectional study included 150 voluntary women who applied to 8 family health centers selected from the city center of Denizli between August 15, 2022, and August 15, 2023. After obtaining written consent from the participants, a questionnaire containing socio-demographic data and the Postpartum Depression Screening Scale, which has Turkish validity and reliability studies, was administered in face-to-face interviews. Descriptive findings were presented using numbers, percentages, and mean or median values. The relationship between the dependent and independent variables was assessed using chi-square and logistic regression analysis. A significance level of p < 0.05 was accepted statistically. Results: The mean age of the participants in our study was 31.80 ± 4.11 years, with a mean postpartum period of 3.30 ± 1.53 months. The lowest score obtained from the Postpartum Depression Screening Scale was 36, the highest was 71, and the total score average was found to be 49.09 ± 7.62. According to the Postpartum Depression Screening Scale, the frequency of postpartum depression was 20%. Unplanned pregnancy, the baby experiencing health issues after birth, the presence of the baby's sleep problems, and the mother having issues with extended family members were identified as risk factors for postpartum depression. Conclusion: The frequency of postpartum depression in our study was determined to be 20%. It has been found that the risk of postpartum depression is higher in women who got pregnant without planning, who think their baby has sleep problems, whose baby has health problems, and who state that they have problems with their family elders. Early detection of postpartum depression through screenings is crucial for selecting appropriate treatment and accessing psychosocial support promptly. This approach can help mitigate the negative impacts of the condition on the mother, baby, and family. Future studies are recommended to comprehensively investigate socio-demographic, biological, and cultural factors that influence postpartum depression for prevention and early diagnosis purposes.