İribaşlı Deniz Kaplumbağası (Caretta Caretta) için Potansiyel Bir Yuvalama Alanı: Yakacık Kumsalı, Türkiye

Abstract

Türkiye'de yuvalama kumsallarının izlenmesi 1988 yılından beri sürdürülmektedir ve toplam yuvalama kumsalı 22'ye ulaşmıştır. Türkiye'nin Akdeniz kıyılarında çok sayıda küçük cep kumsalları ve diğer erişilemeyen uzak kumsallar bulunmaktadır. Bu çalışmada, Antalya ve Mersin illeri sınırında iribaşlı deniz kaplumbağası (Caretta caretta) için yeni bir yuvalama alanı olan Yakacık Kumsalı sunulmuştur. Toplam 1,7 km uzunluğundaki kumsalda ön arazi çalışmalarının ardından 2020 ve 2021 yıllarında yapılan çalışmalarda sırasıyla 201 ve 197 yuva bulunmuş ve iki yılın ortalaması olarak yuva yoğunluğu 117,6 yuva/km-1 olarak hesaplanmıştır. Yuvalama dönemi boyunca yuva sayısını tahmin etmek için uydu görüntüleri de kullanılmıştır. Yuva sayısı ve yuva yoğunluğu literatürle karşılaştırılmış ve Yakacık'ın yüksek predasyon oranıyla (~%68) Türkiye'deki en yüksek ikinci yuva yoğunluğuna sahip kumsal olduğu tespit edilmiştir. Yakacık Kumsalı’nın potansiyel önemi tartışılmış ve yuvalama kumsalına yönelik tehditler ve azaltım önlemleri ele alınmıştır. Türkiye, 1989'da tanımlanan 17 yuvalama kumsalı ile birlikte iribaşlı kaplumbağa ve yeşil kaplumbağa (Chelonia mydas) için Akdeniz’deki en önemli yuvalama alanlarını barındıran ülkelerdendir. Sonraki yıllarda Çıralı, Alata, Sugözü, Davultepe, ODTÜ-Kocahasanlı kumsalları gibi ek yuvalama alanlarının keşfi, Akdeniz'deki iribaş deniz kaplumbağası ve yeşil deniz kaplumbağası popülasyonları için Türkiye'nin önemi giderek artmıştır. Bu çalışma ile yeni bir yuvalama kumsalı daha tanımlanırken Türkiye'nin Akdeniz deniz kaplumbağaları için önemi vurgulanmıştır.