Tripolis heykeltiraşlik eserleri (2012-2023)

Abstract

2012-2023 yılları arasında Lydia Tripolis’inde gerçekleştirilen bilimsel kazı çalışmaları sonucunda ortaya çıkarılan ve tez konusunu oluşturan “Tripolis Heykeltıraşlık Eserleri” kentteki sosyal, siyasi ve dinî etkilerin sanata yansıması ile dönemsel gelişimini takip edebilmek üzere önemli bir arkeolojik materyal grubu oluşturmaktadır. Tripolis’te MS 1. yy. ile MS 2. yy. aralığında imar faaliyetlerinin arttığı ve bu artışa bağlı olarak yapılarda sergilenen heykellerin sergileme alanlarında yerini almak üzere paralel olarak geliştiği anlaşılmaktadır. Bu gelişimin yanı sıra MS 4. yy. ile MS 5. yy. aralığında heykeltıraşlık eserlerinde yeniden bir artış görülürken Geç Antik Dönem heykellerinden yazıtlarıyla birlikte tespit edilenler sayesinde salt sanat anlayışı irdelenmemiş, kentteki siyasi yapı ve inanç sisteminin sosyo-kültürel yapıya etkilerine dair sonuçlara da ulaşılmıştır. Tez çalışması kapsamında Geç Hellenistik-Erken Roma İmparatorluk Dönemi’nden başlayıp MS 5. yy.a kadar varlığı kanıtlanan heykeltıraşlık eserleri, kentte geniş heykel repertuvarının kesintisiz devam ettiğini kanıtlar niteliktedir. Ayrıca Tripolis territoriumundaki taş ocakları, kentte tespit edilen yarı işli heykeltıraşlık eserleri ve heykeltıraş imzası ile desteklenerek yerel atölyenin varlığı kanıtlanmıştır.

The archaeological material formed by the “Tripolis Sculptural Works” revealed as a result of scientific excavation works carried out in Lydia Tripolis between 2012 and 2023, constitutes an important archaeological material group to be able to follow the social, political, and religious influences of the city reflected in art and its periodical development. It is understood that in Tripolis, between the 1st and 2nd centuries AD, with the increase in construction activities, the sculptures exhibited in the buildings developed parallelly to take their place in exhibition areas. In addition to this development, while an increase in sculptural works is observed between the 4th and 5th centuries AD, thanks to the Late Antique Period sculptures identified with their inscriptions, not only the pure art concept but also the results regarding the socio-cultural impact of the political structure and belief system in the city have been reached. Within the scope of the thesis, the sculptural works dating from the Late Hellenistic-Early Roman Imperial Period to the 5th century AD prove that the extensive sculpture repertoire in the city continued uninterrupted. Additionally, with the support of the stone quarries in the Tripolis territorium, the semi-finished sculptural works identified in the city, and the sculptor's signature, the existence of a local workshop has been proven