Bir Sovyetleştirme Metodu Olarak “Kızıl Yurtlar”

Abstract

Sovyetler Birliği’nin etnik kültürlerinin, Stalin’in Sovyet milliyet politikalarına yönelik sloganında şart koştuğu gibi “içerik olarak sosyalist, biçim olarak ulusal” olması isteniyordu. Bir Sovyet vatandaşını eğitmek, sadece belirli gerçekleri, konuları ve yöntemleri öğretmek değil, aynı zamanda normları ve değerleri, davranış kurallarını ve dünya görüşünü yaymak anlamına geliyordu. Kızıl Yurt örneğinde bu oldukça açık bir amaçtı ve Sovyet devlet inşasının bir ifadesi olarak dikkat çekiyordu. Kızıl Yurt, Sovyet temsilcileri tarafından istihdam edilen bir personel ekibiyle donatılmış, bir veya daha fazla aul (köy) ile birlikte yazlık otlaklara seyahat etmek üzere görevlendirilen mobil bir yurt anlamına geliyordu. Kızıl Yurtlar (Rusça: krasnye yurty; Kazakça: qyzyl otau) 1925’li yıllardan başlayarak faaliyet gösterdi. Diğer bölgelerde benzer işleri yürütmek için kullanılan “kızıl çayevleri” ve “kızıl çadırlar” gibi Kızıl Yurtlar da hizmet ettikleri topluluklar arasında siyasi aydınlanma için kilit bir kurum olarak kabul edildi. Bu oluşum, aydınlanma, okuma-yazma ve birtakım eğitimlere ek olarak, insanları yeni Sovyet dünya görüşüne göre eğitmeyi ve ayrıca Sovyetlerin yerel halkların gelişimi için zararlı olduğunu düşündüğü dini ve diğer yerli gelenekleri ortadan kaldırmayı amaçlıyordu. Faaliyetlerin odak noktası, esas olarak yeni ideoloji ve toplumsal düzen hakkında eğitilmesi en kolay grup olarak görülen kadınlar ve çocuklardı. Makalemizde Sovyet Kızıl Yurtlarının ortaya çıkışı, amaçları ve faaliyetleri ana hatlarıyla değerlendirilecektir.