Ak Üçgülün (Trifolium Repens L.) Farklı Hasat Zamanlarına Ait Verim ve Kalite Özelliklerinin Değişimi

Abstract

Bu çalışma; ak üçgülün farklı hasat zamanlarındaki verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma, 2021 ve 2022 yıllarında tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülmüş ve çalışmada bitkisel materyal olarak ak üçgülün Rivendel çeşidi kullanılmıştır. Araştırma konusu olarak, ak üçgülün erken çiçeklenme, yarı çiçeklenme, tam çiçeklenme ve çiçeklenme sonrası olmak üzere dört farklı hasat zamanı ele alınmıştır. Araştırmada ak üçgülün sahip olduğu bitki boyu, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, kuru madde oranı, ham protein oranı, ham protein verimi, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF) oranı, nötr deterjanda çözünmeyen lif (NDF) oranı, nispi yem değeri ile fosfor, potasyum, kalsiyum ve magnezyum oranları incelenmiştir. İncelenen bu özelliklerin tümünün ak üçgülün farklı hasat dönemlerinde gösterdiği farklılığın istatistiksel olarak önemli olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ak üçgül, her iki yılda da en yüksek bitki boyuna (32.3 cm ve 27.8 cm), yeşil ot verimine (38.367 kg ha-1 ve 52.080 kg ha-1), kuru ot verimine (10.707 kg ha-1 ve 13.424 kg ha-1) ve ham protein verimine (1987 kg ha-1 ve 2544 kg ha-1) tam çiçeklenme aşamasında ulaşmıştır. 2021 yılında en yüksek ham protein ve nispi yem değeri ile en düşük ADF ve NDF oranları erken çiçeklenme ve yarı çiçeklenme, 2022 yılında ise bu özelliklere ait en yüksek değerler ise sadece erken çiçeklenme aşamalarından elde edilmiştir. Her iki yılda da en düşük fosfor ve potasyum oranları ile en yüksek kalsiyum ve magnezyum oranlarının çiçeklenme sonrası aşamadan elde edildiği belirlenmiştir. Sonuç olarak en yüksek verim değerleri ile ortalama kalite değerleri tam çiçeklenme aşamasından elde edildiğinden, ak üçgülün bu aşamada hasat edilmesinin üretici açısından daha avantajlı olduğu sonucuna varılmıştır.