Tarihi Coğrafya Açısından Önemli Bir Keşif: “yıkık Miryokefalon Kalesi”

Abstract

Türk tarihi sayısız savaşlar ve zaferlerle doludur. Bunların en önemlilerinden biri Türkiye Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında 17 Eylül 1176 tarihinde cereyan eden Miryokefalon Savaşıdır. Nerede yapıldığı ile ilgili tartışmalar yüzyılı aşkın bir süredir devam eden bu savaşa adını veren Miryokefalon kalesinin yerinin bulunması, tartışmalara da son noktayı koyacaktır. 2010 yılından bu yana Çivril ilçesi ve çevresinde saha araştırmaları yapılarak topografyanın uygun olduğu muhtelif yerlerde savaş yeri ve günümüzden 8,5 asır önce yıkık olan ve kayıp olarak ifade edilen Miryokefalon kalesinin izleri ve kalıntıları aranmıştır. Kufi Çayı Boğazının sona erdiği ve Kufi Çayının Çivril ovasına çıktığı ve kanal içerisine alındığı yerin hemen doğusunda bulunan Harıldakkaya ve Karakaya tepeleri arasında eski bir Roma veya öncesi dönemi yerleşmesinin izleri bulunmuştur. Çivril ovasının kuzeydeki en yüksek yerinden yaklaşık 120 metre daha yukarıda bulunan yarımada şeklinde stratejik konumdaki tepelik alanda oldukça büyük ve eski bir yerleşimin kalıntıları tespit edilmiştir. Kale duvarları, sarnıçlar, çeşitli yapıların temelleri ve taşları, bol miktarda çeşitli seramik malzeme, taş ocağı ve kiremit parçaları bulunmuştur. Niketas’ın Historia’sında Bizans ordusunun Homa’dan (Gümüşsu) ve yıkık Miryokefalon kalesinden hareket ettikten sonra yolun darlaştığı bir boğaza “Tzibritze Geçidi” girdiği şeklindeki tasvirine tamamen uyan bu eski Roma ya da öncesi döneme ait olduğu değerlendirilen kale; zamanın büyük oranda izlerini sildiği ve yüzyıllardır bulunmayı bekleyen kayıp Miryokefalon kalesiyle bire bir örtüşmektedir.