Tokatlı Kânî’nin Divanı’nda Yer Almayan Bazı Şiirleri

Abstract

Metin neşri, Klasik Türk edebiyatı alanının en vazgeçilemez konusudur. 1928 öncesinde ortaya konan gerek elyazması gerekse matbu metinlerin, günümüz okuyucusuna mutlaka ulaştırılması gerekmektedir. Çünkü kültürümüzün yaklaşık bin yıllık bir dönemi Arap harfli metinlerden oluşmaktadır. Bugün Arap alfabesini kullanmıyor olmamız, o dönemde ortaya konan birikimin anlaşılmasını güçleştirmektedir. Bu güçlüğün aşılması, dünü daha iyi anlayabilme gerekçesi bu metinlerin yeni kuşaklara aktarılabilmesine bağlıdır. Metin neşrinin esasları aşağı yukarı belirlenmiştir. Bu konuda birçok araştırma yayımlanmıştır. Bu yayımlarda araştırmacılar elde ettikleri sonuçları ilgililerin dikkatine sunmuşlar ve diğer araştırmacılarla paylaşmışlardır. Ancak yazma eserlerin her nüshası başlı başına ayrı bir dünyadır. Tıpçıların çok kullandığı “hastalık yok, hasta vardır” tezine uygun nüsha ailesinden çok, tek tek her nüsha üzerinde çalışmak ve tespitlerde bulunmak bizim işte esas olmalıdır. Şu günlerde üzerinde çalıştığımız Tokatlı Kânî’nin Münşeatı’nın nüshaları ile ilgili bu hüküm çok geçerlidir. Birçok nokta birbirine benzese de, birbirine benzemeyen çok fazla yan ve yön vardır. Örneğin “Dibâce”ler, istinsah eden müstensihe göre değişmektedir; kimisi “sûret” derken kimisi “mektûb” demektedir. Bu farklılığın bir faydası şöyle ifade edilebilir: Bir nüshada sadece “sûret-i kâime” olarak başlıklanan mektup, bir başka nüshada mektubun yazılış gerekçesiyle birlikte verilmektedir. İşte yazma eserlerde görülen bu özelliklerden biri de Tokatlı Kânî’nin Divanı’nda yer almayan bazı şiirlerinin Münşeat nüshaları içinde bulunmasıdır. Bazı şiirler bir nüshada görülürken bazıları birkaç nüshada yer almaktadır. Bu yazının konusunu da bu şiirler oluşturmaktadır.