Tek Parti Döneminde Faşizan Söylemler: Cumhuriyet Gazetesi Örneğinde 1942 Varlık Vergisi

Abstract

Soydaşlık vurgusu üzerinden bazen ırkın üstünlüğünü savunan faşizm, gündelik hayatta çoğu zaman “biz” ve “onlar” ayrımını yapan ayrımcı bir dil kullanmaktadır. Türkiye’de 1923-1950 arasındaki Tek Parti Dönemi otoriter bir rejim olarak nitelendirilmesine rağmen, II. Dünya Savaşı sırasında çıkan Varlık Vergisi Kanunu’nun faşist bileşenler içerdiği iddia edilmektedir. Ağırlıklı olarak ticaret burjuvazisini, çiftçileri kapsamakla birlikte, bazı iddialar bu verginin özellikle gayrimüslimleri ve Yahudileri hedef aldığına yöneliktir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de Tek Parti Dönemi’nin günlük hayatta faşizan söylem üretip üretmediğini Varlık Vergisi Kanunu örneğinde tespit etmektir. Bu amaçla bu çalışmada, o dönemde Cumhuriyet gazetesinde 1942 Varlık Vergisi Kanunu ile ilgili haber metinleri ve köşe yazıları söylem-tarihsel yaklaşımın yüklemleme ve argümantasyon stratejileriyle incelenmiştir. Bu çalışmada elde edilen bu bulgular ışığında, vergi yasasına ilişkin basında kullanılan ayrımcı dilin günlük hayattaki yoğunluğunun rejimden çok kamuoyunda yaygın olduğu söylenebilir.