Yenidoğan Bebeği Olan Annelerin Kendileri ve Bebekleri İçin Yaptıkları Geleneksel Uygulamalar ve İlişkili Faktörler: Kesitsel Bir Çalışma

Abstract

Amaç: Araştırmada, yenidoğan bebeği olan annelerin ilk 28 günde kendilerine ve bebeklerine yaptıkları geleneksel uygulamaların ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tipteki araştırma, yenidoğan bebeği olan (0-28 gün) 305 anne ile tamamlanmıştır. Veri toplama aracı araştırmacılar tarafından oluşturulan tanımlayıcı formdur. Veriler, 20 Mart-30 Temmuz 2022 tarihleri arasında yüz yüze görüşme ile toplanmıştır. Bulgular: Araştırmada annelerin yaş ortalaması 29,28±5,3’tür. Çalışmada yenidoğanların %51,1’i kız ve %63,3’ü 22-28 günlüktür. Çalışmaya katılan annelerin %64,3’ü en az bir geleneksel uygulama yaparken %52,8’i bebek bakımı, %42,6’sı lohusalık ile ilgili geleneksel uygulama yapmaktadır. En sık yapılan geleneksel uygulamalar; annelerin kendileri için al yazma/toka/örtü ile albasmasından korunma ve albasması olmaması için yalnız bırakılmama, bebekleri için; tuzlama, göbek bağının gömülmesi ve sarı kıyafetler giydirme/örtme olduğu görülmüştür. Annelerin geleneksel uygulama yapmaları ile; yaşanılan yer, eğitim, yaş, çalışma durumu, gelir, aile yapısı, aile büyükleri ile yaşama, bebeğin kaçıncı çocuk olduğu, düşük/ölü doğum öyküsü, bebeğin yaşı, hastanede kalış süresi, geleneksel uygulamaları yararlı bulma durumu, lohusalık ve bebek bakımında geleneksel uygulamalar ile ilgili bilgi durumu arasında anlamlı bir farklılık belirlenmiştir. Sonuç: Anneler kendileri ve bebekleri için geleneksel uygulama yapmaya devam etmektedir. Bu uygulamalardan bazıları yenidoğan döneminde başlamaktadır. Anneler yenidoğan döneminde hemşireler tarafından transkültürel yaklaşımla bilgilendirilmelidir. Doğum sonrası hastanede kalışta ve bebek çocuk izlemlerinde geleneksel uygulamalara yönelik gözlemler yapılmalı, eğitimler planlanmalı ve etkili bir şekilde yürütülmelidir.