CARİ AÇIKLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: KIRILGAN BEŞLİ ÖRNEĞİ

Abstract

Dünya ekonomilerinde özellikle 1980 ve 1990’lı yıllarda yaşanan ekonomik gelişmelerin sonucunda ortaya çıkan krizlerin nedeni olarak yüksek cari açıklar gösterilmiştir. Cari işlemler açığı hem gelişmekte olan ülkeler hem de gelişmiş ülkeler için makroekonomik istikrarın sağlanması açısından son derece önemlidir. Cari açıklar için belirleyici olan, bu açıkların ülke ekonomileri için hangi noktadan sonra tehlike arz ettiği ve nasıl finanse edildiğidir ki bu cari işlemler açığının sürdürülebilirlik kavramını ortaya çıkarmıştır. Geçmiş dönemde savunulan cari dengeye ulaşma biçimleri yüksek hacimli sermaye hareketleri nedeniyle geçerliliğini yitirmiştir. Bu dönemden sonra modern bir yaklaşım olan dönemlerarası model popüler hale gelmiştir. Buna göre cari açık veren ülke dönemlerarası bütçe kısıtını karşılayabiliyorsa bu durumda cari işlemler açığı sürdürülebilir olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Kırılgan Beşli ülkelerinde dönemlerarası cari hesap modelinin geçerliliğini doğrusal olmayan zaman serisi tekniğine dayanan alternatif birim kök testlerini kullanarak analiz etmektir. Bu amaca yönelik olarak, cari işlemler dengesinin GSYİH’ye oranı değişkenine ait çeyrek yıllık veriler analizde kullanılmaktadır. Çalışmada doğrusal olmayan zaman serisi tekniğine dayanan KSS ve AESTAR prosedürleri uygulanmaktadır. Elde edilen bulgular KSS sürecinin AESTAR sürecinden daha güçlü kanıtlar sunduğunu göstermektedir. Çalışmadaki analiz sonucunda, her bir ülke için ele alınan dönemde, Brezilya’da dönemlerarası cari hesap modeli geçerli değildir yani cari işlemler dengesi açıkları sürdürülebilir nitelikte değildir. Endonezya, Hindistan, Güney Afrika ve Türkiye’de ise dönemlerarası cari hesap modeli geçerlidir yani cari açıklar sürdürülebilir nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır. In the World economies, it has been shown that the main reason for the crisis came out due to the economic developments especially in 1980s and 1990s is that the high current account deficits. The current account deficit is extremely important for both developing and developed countries, in terms of ensuring the macro-economic stability. The major issue which is decisive for the current account deficits is that; to what extent these deficits are harmful for the countries’ economies and the way they has been financed which caused to the term called “sustainability of the current account deficits”. The types of reaching to the current account balance that are supported in the previous terms, have become invalid simply because of the raise in the high volumed capital movements. After this sequence, an intertemporal model which is a modern approach, has become popular. According to this, ıf a country which has current account deficit, can compensate the intertemporal budget constraint; then its current account deficit will be sustainable. The aim of this study is to analyse the validity of the intertemporal current account model by using alternative unit root tests based on non-linear time series technique in the Fragile Five countries. For this purpose, quarterly data for the ratio of current account balance to GDP variable is used in this study. KSS and AESTAR test procedures that are based on non-linear techniques are also used in the study. Findings suggest that KSS estimation gives more robust results than AESTAR. As result of the analysis in this study, in the discussed period for each country, intertemporal current account model is not valid so that current account deficits are not sustainable in Brazil. On the other hand it has been concluded that the intertemporal current account model is valid and the current account deficits are sustainable in Indonesia, South Africa, India and Turkey.