İnanç ve İbadetlere Etkisi Bağlamında Yahudi Sürgünü

Abstract

Yahudilik, tarihsel olarak İslam ve Hıristiyanlıktan daha uzun bir geçmişe sahip bir dindir. Tarihi süreç içerisinde bu dine inananlar, sosyal, siyasî, dinî ve ekonomik olmak üzere farklı süreçler tecrübe etmişlerdir. Bu süreçteki yaşanmışlıklar, Yahudiliğin inanç ve ibadetinde de yansıma bulmuştur. Bu açıdan Yahudi inanç ve ibadetleri, Yahudiliğin tarihi ile yakından bağlantılıdır. Mısır esaretinden kurtuluş, yerleşik düzene geçiş, daha sonrasında krallık dönemleri ve Asur, Babil ve Roma sürgünleri gibi süreçler Yahudiliğin diğer alanlarda olduğu gibi dini açıdan da şekillenmesinde etkili olmuştur. Asur sürgünü Yahudilikte ilk mezhepleşmenin oluşmasına zemin hazırlamış olması, Babil sürgünü ise bazı ibadetlerin geçici olarak askıya alınması ve sonrasında Yahudi kimliğinin oluşması açısından dikkate değerdir. Roma sürgünü ise, Yahudilerin uzun yıllar vatansız ve dolayısıyla mabedsiz kalmasına sebep olmuştur. Yahudilerin yaşadığı bu süreçler Tanrı, kurtarıcı/Mesih ve Ahiret gibi inançlarında yansıma bulmasının yanında kurban, hac ve dua gibi ibadetlerinde de yansıma bulmuştur.