Endüstri 4.0 ve yalın üretim sistemi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma

Abstract

Günümüzde işletmeler, hızla gelişen teknolojilere ve değişen pazar koşullarına uyum sağlamak için sürekli olarak değişim içindedir. Bu dinamik ortamda Endüstri 4.0 teknolojileri, akıllı üretim sistemleri ve otomasyon araçları ile yalın üretim uygulamaları ise süreç optimizasyonu ve israf azaltma potansiyeli ile ön plana çıkmaktadır. Bu iki önemli yaklaşımın entegrasyonu, üretim işletmelerinin karşılaştığı zorluklara yenilikçi çözümler sunarak operasyonel performanslarını artırma potansiyeline sahiptir. Bu çalışma, Endüstri 4.0 teknolojileri, içsel yalın üretim uygulamaları ve operasyonel performans arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamaktadır. Literatürde, Endüstri 4.0 teknolojileri ve içsel yalın uygulamaların operasyonel performansa olan aracılık etkilerini inceleyen araştırmalar sınırlıdır. Bu araştırma, bu boşluğu doldurmayı ve işletmelere teorik ve pratik katkılar sunmayı hedeflemektedir. Araştırmada, Türkiye’de faaliyet gösteren ve İSO 500 ile İkinci 500 listelerinde yer alan 342 imalat işletmesinden toplanan veriler kullanılmıştır. Araştırma modelindeki değişkenlerin birbirleri üzerindeki etkilerini incelemek için lineer regresyon analizi ve aracılık etkileri için Bootstrap tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulguları; içsel yalın üretim uygulamalarının operasyonel performans üzerinde hem doğrudan hem de Endüstri 4.0 teknolojileri aracılığıyla dolaylı yoldan anlamlı bir etkisi olduğunu göstermektedir. Bu doğrultuda, Endüstri 4.0 teknolojileri, içsel yalın üretim uygulamalarının operasyonel performans üzerindeki etkisinde kısmi aracılık rolü üstlenmektedir. Benzer şekilde, Endüstri 4.0 teknolojilerinin operasyonel performans üzerindeki etkisi de hem doğrudan hem de içsel yalın üretim uygulamaları aracılığıyla dolaylı olarak anlamlı bulunmuş; bu da içsel yalın üretim uygulamalarının Endüstri 4.0'ın etkisi üzerinde kısmi aracılık rolü oynadığını ortaya koymuştur.

In today’s world, businesses are constantly undergoing changes to adapt to rapidly advancing technologies and changing market conditions. In this dynamic environment, Industry 4.0 technologies, with smart production systems and automation tools, and lean production practices, with their potential for process optimization and waste reduction, stand out. The integration of these two significant approaches has the potential to provide innovative solutions to the challenges faced by manufacturing businesses and enhance their operational performance. This study aims to examine the relationships between Industry 4.0 technologies, internal lean production practices, and operational performance. There is limited research in the literature examining the mediating effects of Industry 4.0 technologies and internal lean practices on operational performance. This research seeks to fill this gap and provide both theoretical and practical contributions to businesses. The data collected from 342 manufacturing businesses listed in Turkey's ISO 500 and Second 500 lists were used in this study. Linear regression analysis and the Bootstrap technique for mediating effects were applied to examine the relationships between the variables in the research model. The research findings show that internal lean production practices have a significant effect on operational performance both directly and indirectly through Industry 4.0 technologies. In this regard, Industry 4.0 technologies play a partial mediating role in the effect of internal lean production practices on operational performance. Similarly, the effect of Industry 4.0 technologies on operational performance has been found to be significant both directly and indirectly through internal lean production practices, revealing that internal lean production practices play a partial mediating role in the effect of Industry 4.0.