Investigation of the Efficacy of Self-Management Supported Telerehabilitation in Children and Adolescents With Juvenile Idiopathic Arthritis: a Randomized Controlled Study

Abstract

Juvenil İdiopatik Artritli (JIA) çocuklar ağrı, tutukluk, yorgunluk gibi problemler yaşamakta ve bu durum onların egzersiz kapasitelerini ve yaşam kalitelerini bozmaktadır. Ayrıca sağlıklı yaşıtlarına kıyasla fiziksel aktivitelere daha az zaman harcarlar. Hastalığın kronik doğası nedeniyle, çocukların sağlıklarını yönetmeyi ve sorunlarla başa çıkmayı öğrenmeleri oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı JIA'lı çocuk ve adölesanlarda öz yönetim eğitimine ek senkron ve asenkron uygulanacak telerehabilitasyon temelli egzersiz yöntemlerinin ağrı, hastalık aktivitesi, fonksiyonel durum, yorgunluk, yaşam kalitesi, psikososyal durum ve özyeterlilik durumları üzerine etkinliğini incelemektir. 26 JIA'lı çocuk ve adölesan (senkron egzersiz grubu n=13, yaş ort.= 13,23±2,58 yıl; asenkron egzersiz grubu n=13, yaş ort.= 13,15±2,76 yıl) çalışmaya dahil edildi. Demografik ve hastalıkla ilgili veriler kaydedildikten sonra, ağrı (sayısal derecelendirme ölçeği), hastalık aktivitesi (Jüvenil İdiopatik Artrit Hastalık Aktivite Skoru-JIAHAS), fonksiyonel durum (Çocukluk Çağı Sağlık Değerlendirme Anketleri-ÇÇSDA), alt ekstremite kas gücü ve performansı (otur-kalk testi), yaşam kalitesi (Pediatrik Yaşam Kalitesi Envanteri 3.0 Artrit Modülü-PYKE), yorgunluk (Pediatrik Yaşam Kalitesi Envanteri Çok Boyutlu Yorgunluk Ölçeği- PKYE-Y), öz yeterlilik (Kronik Hastalığı Yönetme Öz Yeterliliği 6 maddelik Ölçek-SE) ve psikososyal durum (Jüvenil Artrit Biyopsikososyal Ölçeği-JABÖ) başlangıçta ve müdahaleden sonra değerlendirildi. Öz yönetim ve egzersiz programları senkron gruba gerçek zamanlı, asenkron gruba video aracılığıyla olacak şekilde uygulandı. Telerehabilitasyon temelli egzersiz programı her iki grupta da haftada 3 gün 12 hafta boyunca gerçekleştirildi. Grupların kendi içinde tedavi öncesi ve tedavi sonrası verileri analiz edildiğinde; senkron egzersiz grubunda PKYE-endişe, otur-kalk testi ve SE puanlarında anlamlı fark görülürken, asenkron egzersiz grubunda JIAHAS, ÇÇSDA-giyinme ile ilgili fonksiyonel durumu, PKYE-günlük yaşam aktiviteleri ve otur-kalk testi puanlarında anlamlı fark görüldü (p<0,05). Delta verileri karşılaştırıldığında; otur-kalk ve özyeterlilik parametrelerinde senkron grup lehine istatistiksel anlamlı fark görülürken, ağrı, hastalık aktivitesi ve giyinme ile ilgili fonksiyonel durum parametrelerinde ise asenkron grup lehine istatistiksel anlamlı fark görüldü (p<0,05). Öz yönetim destekli telerehabilitasyon temelli egzersiz uygulamaları JIA'nın hastalıkla ilişkili parametrelerinde olumlu etkilere sahiptir.