Özel eğitim sınıflarında görevlendirilen alan dışı öğretmenlerin yaşadığı sorunların incelenmesi

Abstract

Toplumun devamlılığını, gelişimini sağlamanın en önemli yolu eğitimdir. Bu eğitimin sağlayıcıları da öğretmenlerdir. Öğretmenlik sadece akademik bilgileri veren, not veren tek düze bir meslek değildir. Öğretmenlik aynı zamanda toplumun yaşayışını, değerlerini, alışkanlıklarını şekillendiren, toplumla iç içe bir meslektir. Her bireyin eğitim alma hakkı vardır. Özel gereksinimli bireyler de bu toplumun birer fertleridir. Atatürk’ün; Eğitimde feda edilecek hiçbir fert yoktur, sözü ışığında özel gereksinimli bireylere, onları bağımsız yaşama kazandırma hedefi ile birlikte eğitimler verilmektedir. Özel bireylere verilen eğitimin de ona göre özel, farklı yöntem ve teknikleri, materyalleri, psikolojisi, motivasyonu bulunmaktadır. Bu araştırmada; özel eğitim sınıflarında görevlendirilen alan dışı öğretmenlerin yaşadığı sorunların incelenmesi ve öğretmenlerin görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada, ‘Nitel’ araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan görüşme yöntemi türlerinden ‘Yarı Yapılandırılmış Görüşme Yöntemi’ kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu olasılıklı olmayan örnekleme yöntem çeşitlerinden, uygun örneklem belirleme yöntemine göre seçilmiştir. Araştırma 2024-2025 eğitim öğretim yılında Denizli ve Sinop il Merkez ilçelerindeki Özel Eğitim Sınıflarında alan dışı olarak görev yapan, farklı branşlardan 15 öğretmenle yürütülmüştür. Araştırmaya ait veriler nitel araştırmalarda kullanılan “Görüşme (Mülakat)” tekniği ile toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından danışman görüşleri doğrultusunda geliştirilen görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formu özel eğitim bölümünde önemli alt başlıklar olan, ayrı disiplinlerle ilgili iki bölümden toplam 11 sorudan oluşmaktadır. Araştırmada nitel veri analiz yöntemlerinden “betimsel analiz” kullanılmıştır. vi Görüşme formları değerlendirmeye alınarak elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler betimsel analiz tekniğiyle analiz edilerek gruplandırılmıştır. Araştırma bulgularına göre, özel eğitim sınıfında alan dışı olarak görev yapan öğretmenler, BEP hazırlama ve uygulama, davranış değiştirme, beceri öğretimi, sınıf yönetimi konularında çeşitli sorunlar yaşamadıklarını ifade etmişlerdir. Özel eğitim sınıfında çalışan öğretmenler psikolojik olarak kendilerini iyi hissettiklerini, sosyal yaşantılarını branş öğretmenlerinde olumsuz, okulöncesi öğretmeni olan öğretmenler ise olumlu etkilediğini dile getirmişlerdir.